Bìa sách Bếp ấm của mẹ là tranh của họa sĩ Lê Thiết Cương

Gallery 39A Lý Quốc Sư (Hà Nội) vào một buổi chiều muộn, bà Đỗ Phương Thảo đang nấu bữa tối cho con trai trong căn bếp sạch sẽ, tinh tươm. 

Khi bà đã chuẩn bị xong thì Lê Thiết Cương báo anh sẽ không về kịp bữa, nhắn bà ăn trước.

Dù năm nay bà đã gần 80 tuổi, nhưng việc chuẩn bị một bữa "cơm lành" cho con cái vẫn là một thói quen khiến bà cảm thấy hạnh phúc.

"Thật là tiếc hôm nay cô đến tôi lại vừa hết bánh. Tôi vẫn thường làm nhiều loại bánh đem ra mời mọi người", bà nói.

Nhà báo Vũ Thủy, người từng tham dự những bữa ăn thân mật cho bạn văn nghệ sĩ tại Gallery 39A Lý Quốc Sư, đã mô tả những món ăn của bà Đỗ Phương Thảo "đơn giản và tinh" và được làm rất đúng điệu.

Hầu hết những người đã từng thưởng thức món ăn của bà Thảo đều khuyên bà nên viết sách để lưu lại công thức những món ngon truyền thống của Việt Nam. 

Bà đã từng từ chối với lý do: "Đó không phải món của tôi, mà là món của các cụ".

Đến năm bà Đỗ Phương Thảo 73 tuổi, nhận thấy bạn bè, người thân đã ra đi khá nhiều. 

Những hồi ức yêu thương về người thân, về những bữa cơm gia đình ấm áp không ngừng tái hiện trong tâm trí bà, khiến bà vừa cảm thấy vừa hạnh phúc, vừa nhớ thương, day dứt.

Cuối cùng bà quyết viết ra những dòng hoài nhớ ấy trong cuốn sách Bếp ấm của mẹ.

Món cuốn ngỏ do bà Đỗ Phương Thảo làm. Món này được đem ra mời khách trước - Ảnh: NVCC

Sau đó mới đến món bún thang - Ảnh: NVCC

"Tôi không muốn cuốn sách này là tự truyện, hay là một thể loại báo chí nào đó. Đây chỉ là những dòng hồi ức, là cách để tôi lưu lại những cách sống đẹp, những tình cảm đẹp của những ngày quá khứ mà tôi đã từng được cảm nhận", bà Đỗ Phương Thảo nói.

Bếp ấm của mẹ có chia sẻ kỹ thuật nấu ăn, điểm trong cuốn sách là những món ăn đi kèm công thức gia truyền, có thể giúp bạn đọc đang băn khoăn không biết nấu bún thang thế nào cho đúng điệu có thể áp dụng ngay.

Nhưng điều mà cuốn sách muốn nói đến nhiều hơn là không khí bữa ăn gia đình, cách mọi người ứng xử trong bữa ăn ngày xưa. 

Hay nói chính xác hơn là văn hóa ẩm thực, văn hóa ứng xử.

"Bác tôi nấu bún thang rất ngon. Vì biết món này khi ăn không thể nói chuyện được. Trước khi dọn món này bà làm món cuốn ngỏ với 7 đĩa, để mọi người túc tắc vừa cuốn ăn chơi, vừa nói chuyện.

Chủ nhà sẽ cuốn chiếc đầu tiên, vừa cuốn vừa hướng dẫn cách làm. Sau đó khách sẽ tự làm. Đó là cách mời rất tế nhị, lịch sự", bà Thảo kể.

Trong Bếp ấm của mẹ sẽ có những trang viết khiến bạn đọc chảy nước mắt vì tình cảm của người bác khi bà làm món bánh quế và nhớ đến người mẹ đã khuất của mình.

Nhớ đến người bác, người thân yêu đã nấu nướng cho gia đình với tất cả tấm lòng, bà Thảo luôn cảm thấy xúc động. "Tôi đã từng rất hạnh phúc khi được ngồi xem bác của tôi, chị của tôi nấu nướng…", bà Thảo nói.

Bà Thảo nói triết lý nấu ăn của bà đơn giản là nấu một cách say mê và nấu vì người thân của mình. Bà cũng cảm thấy mình giống bác gái của mình, chỉ cần nhìn người thân ăn uống ngon miệng là bà hạnh phúc.

"Tôi là một đứa trẻ mồ côi. Tôi có được ngày hôm nay nhờ hai bác tôi dạy dỗ.

Tất cả những gì tôi có phát triển dựa trên nền tảng văn hóa gia đình. 

Không có văn hóa tôi đã không thể vượt qua được những sóng gió trong cuộc đời", bà Thảo nói.

Bếp ấm của mẹ còn là niềm hoài nhớ về những giá trị văn hóa tốt đẹp một thời, là lời nhắc nhở con người phải biết trân trọng, nâng niu những giá trị truyền thống.

Bếp ấm của mẹ do Nhà xuất bản Trẻ phát hành.

Bánh mặt trăng - Ảnh: NVCC

Bánh củ cải - Ảnh: NVCC

Món ốc hấp - Ảnh: NVCC

Bà Đỗ Phương Thảo - Ảnh: NVCC

Bà Đỗ Phương Thảo, nhà nữ quay phim đầu tiên và duy nhất của điện ảnh nhà nước - Ảnh: NVCC