Trao đổi với Tuổi Trẻ Online sau thông tin Phó thủ tướng Lê Minh Khái đồng tình ủng hộ chủ trương xây dựng hệ thống xạ trị proton do Bộ y tế đề xuất, ông NGUYỄN TRI THỨC nói: 

- Tôi vẫn chưa nhận được văn bản chính thức từ Chính phủ. Nhưng cá nhân tôi rất vui mừng sau thông báo từ Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn (tại lễ trao quyết định bổ nhiệm 2 phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy ngày 6-3 - PV) về việc Phó thủ tướng Lê Minh Khái đồng tình ủng hộ chủ trương xây dựng 2 hệ thống xạ trị proton tại Bệnh viện K và Bệnh viện Chợ Rẫy do Bộ y tế đề xuất.

Khi thông tin này được truyền tải, giới y khoa cả nước đều rất vui, đặc biệt những người làm trong lĩnh vực điều trị ung bướu và cả người bệnh ung thư.

* Và việc đầu tư xây dựng hệ thống xạ trị proton này sẽ giải quyết được nhu cầu tất yếu và cấp bách trong điều trị ung thư tại Việt Nam, thưa ông?

- Điều đó thể hiện rất rõ sau thông báo của Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, cả hội trường đều vỗ tay vỡ òa. 

Bởi đây là một rất thiết yếu mà các nước tiên tiến đều đã áp dụng hiệu quả và cần phải có ở Việt Nam.

Nói nôm na xạ trị proton sẽ giúp "bắn trúng đích" các khối u mà không làm hoặc giảm tối đa tổn thương các mô xung quanh. Trong đó xạ trị proton đặc biệt có lợi cho trẻ bị ung thư.

Điều này khác với xạ trị thông thường, thường gây ảnh hưởng đến các mô xung quanh rất lớn, gây nhiều tác dụng phụ lên các cơ quan của cơ thể. 

Cũng vì các hạn chế này và thực tế trong nước không có hệ thống xạ trị proton mà nhiều bệnh nhân đã phải ra nước ngoài điều trị tốn nhiều thời gian và tiền bạc.

* Thời điểm ông đưa ra kiến nghị, lúc bấy giờ mối quan tâm còn hướng đến việc vướng mắc trong đấu thầu, mua sắm trang thiết bị vật tư. Rất nhiều chuyên gia tán thành kiến nghị của ông nhưng cũng chỉ nghĩ là "giấc mơ xa vời"…

- Tôi đưa ra kiến nghị này không hão huyền và không phải không có căn cứ. Tôi hiểu rằng các bác sĩ về ung bướu của Việt Nam rất giỏi, nền kiến thức chuyên môn cơ bản vững nên hoàn toàn có thể tiếp cận được phương pháp điều trị hiện đại này chỉ từ 3 - 6 tháng ra nước ngoài học.

Trong một số lần ra nước ngoài tìm hiểu về hệ thống xạ trị proton, tôi có đặt vấn đề rằng với trình độ của các bác sĩ ung bướu ở Bệnh viện K, Ung bướu TP.HCM và Chợ Rẫy, liệu phải học bao lâu mới có thể lĩnh hội được.

Các chuyên gia nước ngoài cũng thừa nhận chỉ cần từ 3 - 6 tháng, các bác sĩ Việt sẽ hoàn toàn có thể làm chủ được kỹ thuật tiên tiến này.

* Dự kiến một trong hai hệ thống xạ trị này sẽ đặt ở Bệnh viện Chợ Rẫy. Vậy bệnh viện đã chủ động chuẩn bị những gì?

- Dĩ nhiên để một dự án quan trọng như xây dựng trung tâm xạ trị proton đi vào hoạt động cũng phải mất từ 2-3 năm thực hiện. Còn về chuyên môn chúng tôi không có khó khăn gì cả và hiện giờ chúng tôi đã cử một đội gồm hai kỹ sư và một bác sĩ ra nước ngoài học rồi.

Vì sao Việt Nam cần đầu tư hệ thống xạ trị proton điều trị ung thư?

Tại diễn đàn Quốc hội, đại biểu Nguyễn Tri Thức - giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - cung cấp một thông tin đáng chú ý: Việt Nam chưa có hệ thống xạ trị proton và với số lượng mắc mới ung thư mỗi năm, Việt Nam cần khoảng 30 buồng điều trị proton.