Ảnh minh họa. Nguồn: scientificanimations.com

Viêm màng ngoài tim co thắt là hậu quả của quá trình xơ hóa làm dày lên và dính của màng ngoài tim, là hậu quả thứ phát của quá trình viêm màng ngoài tim mạn tính do nhiều nguyên nhân gây ra. Đây là tình trạng y khoa nghiêm trọng, có thể dẫn tới suy tim, tàn phế, thậm chí tử vong.

Nguyên nhân gây viêm màng ngoài tim co thắt

Nguyên nhân viêm màng ngoài tim co thắt thường do các viêm mủ màng ngoài tim không được điều trị có kết quả. Các nguyên nhân gây viêm mủ ngoài tim có thể dẫn đến viêm màng ngoài tim co thắt là:

- Các bệnh collagen như: Thấp khớp, viêm đa khớp dạng thấp, bệnh xơ cứng bì,...

- Các bệnh nhiễm trùng: Nhiễm khuẩn (tụ cầu vàng, cầu khuẩn màng não, liên cầu, phế cầu, cầu khuẩn lậu, lao,...), nhiễm vi rút (virus Coxsackie A và B, virus cúm A và B, virus thủy đậu,...), nhiễm nấm histoplasmosis, nhiễm ký sinh trùng (echinococcus, amip lỵ,...). Trong đó lao là nguyên nhân hàng đầu gây viêm màng ngoài tim co thắt.

- Chấn thương do phẫu thuật tim có tràn máu màng tim là yếu tố thuận lợi dẫn đến viêm màng ngoài tim co thắt sau đó.

- Sau các chiếu xạ: Đây là biến chứng muộn của xạ trị dẫn đến viêm màng ngoài tim co thắt.

- Di căn ung thư đến màng ngoài tim.

- Tăng ure máu.

Biến chứng nguy hiểm của viêm màng ngoài tim co thắt

Những dấu hiệu lâm sàng đầu tiên của viêm màng ngoài tim co thắt thường không đặc hiệu như ngất xỉu, mệt và giảm khả năng khi gắng sức. Một thời gian sau, bệnh nhân có các triệu chứng của suy tim trái như khó thở khi gắng sức, khó thở về đêm.

Bệnh nhân viêm màng ngoài tim thường cảm thấy bụng ngày càng to ra, khó thở khi gắng sức và mệt mỏi. Thể tích của bụng to ra do dịch cổ trướng tích tụ lại trong màng bụng, kèm những rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, ăn không ngon, chậm tiêu.

Khi gắng sức, tình trạng khó thở càng tăng lên, sự khó thở của bệnh nhân viêm màng ngoài tim co thắt có liên quan đến tình trạng tăng áp lực và xung huyết ở các tĩnh mạch và mao mạch phổi. Nhưng tình trạng tăng cao này không đạt tới một mức độ nguy hại có thể dẫn tới phù phổi cấp, vì thất phải bị giới hạn do chèn ép không thể tăng được lượng máu. Bệnh nhân có thể bị tràn dịch màng phổi một bên hoặc hai bên.

Nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách bệnh viêm màng ngoài tim co thắt sẽ chuyển sang giai đoạn nặng với các dấu hiệu giống như suy tim phải, đó là phù ngoại biên, căng tức bụng và cổ trướng. Ở một số bệnh nhân viêm màng ngoài tim có thể tiến triển dày, tạo sẹo và co cứng. Khi đó màng ngoài tim mất hẳn tính đàn hồi và trở nên cứng nhắc, thắt chặt xung quanh tim.

Nếu không được phẫu thuật, bệnh nhân viêm màng ngoài tim co thắt sẽ bị tàn phế và dẫn đến tử vong.

Viêm màng ngoài tim co thắt là tình trạng y khoa nghiêm trọng, cần được chẩn đoán càng sớm càng tốt để khi điều trị có thể ngăn ngừa được những tổn thương không hồi phục được. Vì vậy, bệnh nhân viêm màng ngoài tim co thắt nên chủ động thăm khám tại các bệnh viện uy tín để được theo dõi một cách toàn diện tình trạng sức khỏe của mình.