Phóng to

“Cậu Thủy” (ngồi giữa) được giới thiệu là “nhà ngoại cảm”. Xung quanh là những cán bộ Ngân hàng Chính sách xã hội, thân nhân liệt sĩ và người dân địa phương Quảng Trị hồi tháng 7-2013 - Ảnh: Uyên Nhi

Cơ quan điều tra tình nghi hai bị can này đã làm giả hài cốt, di vật, nơi chôn cất liệt sĩ để lừa đảo tiền của thân nhân liệt sĩ. Công an cũng đã khám xét nơi ở của Thúy và Duyên tại thị trấn Chờ, phát hiện trên chiếc ôtô biển số 31F-6102 của Thúy một còng số 8, một dùi cui điện, một dao dài 58cm, một dao bấm và một dao nhọn.

“Cậu Thủy” tại nhà riêng sáng 28-10 khi công an đọc lệnh tạm giam

Chôn hơn 40 năm, lá cây vẫn còn tươi?

Chiều 25-7-2013, một đoàn tìm mộ liệt sĩ của Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) VN cùng “nhà ngoại cảm” Nguyễn Thanh Thúy đã đến thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai, huyện Gio Linh (Quảng Trị). Tại hiện trường còn có đại diện của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, Ban chỉ huy quân sự huyện Gio Linh, Sở Lao động - thương binh và xã hội Quảng Trị và dân quân tự vệ xã Gio Mai.

Sau khoảng nửa giờ thắp hương “gọi hồn”, “cậu Thủy” cắm hương xác định ba vị trí có hài cốt liệt sĩ. Ban chỉ huy quân sự huyện Gio Linh và dân quân xã vừa đào xuống lớp đất đầu tiên thì thấy đất cát mềm nhũn, dùng tay đào xuống một cách dễ dàng. Đến khoảng 70cm thì phát hiện nhiều lá tràm còn tươi. Dùng tay đào thêm 30cm nữa, xuất hiện nhiều rễ cây to gần bằng ngón tay đã bị đứt nằm lẫn với đất cát. Khi phát hiện hài cốt, lớp đất nằm lẫn trong xương cốt có màu nâu vàng, khác hoàn toàn so với lớp đất cát trắng xung quanh.

Ở một hố đào, phát hiện ba chiếc biđông đựng nước đã hoen gỉ, trên mỗi chiếc đều có khắc tên. Trong đó có một chiếc khắc tên Tạ Văn Tín, quê Quảng Bình. Tại vị trí có những chiếc biđông không có dấu chất hoen gỉ ra xung quanh, mặc dù biđông này đã bị thủng và hoen gỉ gần 1/3 chu vi của nó. Các hố đào này đều nằm cạnh các gốc cây tràm được người dân trồng cách đây 3-4 năm.

Nghi ngờ về những dấu hiệu bất thường, đại diện Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Trị đã cho dân quân xã thử dùng tay đào những vị trí đất xung quanh hố đào, nhưng chỉ đào được không quá 20cm vì lớp đất quá cứng. Bộ chỉ huy quân sự tỉnh quyết định không tiếp tục đào nữa. Tuy nhiên, nhóm cán bộ của Ngân hàng CSXH VN vẫn cương quyết cùng “nhà ngoại cảm” tiếp tục đào tìm, đến khuya thì tìm đủ chín bộ hài cốt.

Mộ liệt sĩ đã chôn 40 năm nhưng vẫn có những ngọn lá tràm còn tươi ở độ sâu 70cm - Ảnh: Uyên Nhi

Điều tra dấu hiệu bất thường

Chứng kiến toàn bộ vụ khai quật, đại tá Trần Minh Thanh - chính ủy Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Trị - đã từ chối công nhận chín bộ hài cốt trên là hài cốt liệt sĩ. Trong biên bản xác minh hiện trường, ông Thanh ghi rõ các hiện tượng bất thường của hố khai quật (như đã tường trình trên đây), vị trí các hài cốt phát hiện không phù hợp với chôn cất tự nhiên...

Đối với hài cốt được cho là của liệt sĩ Tạ Văn Tín, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh đã đối chiếu với trích lục hồ sơ liệt sĩ do Cục Chính sách (Bộ Quốc phòng) cung cấp thì liệt sĩ Tạ Văn Tín hi sinh tại cao điểm 420, thuộc huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) chứ không phải tại huyện Gio Linh. Đoàn cán bộ của Ngân hàng CSXH VN tìm mọi cách gây sức ép với ông Thanh, rằng “xin đừng làm như thế, buồn lòng liệt sĩ”, nhưng ông Thanh vẫn cương quyết không thay đổi.

Một tuần sau đó, ngày 1-8, một đoàn công tác của Ngân hàng CSXH VN do ông Nguyễn Văn Lý – phó tổng giám đốc ngân hàng CSXH VN, dẫn đầu vào làm việc với Bộ chỉ huy quân sự và tiếp đó là Sở Lao động - thương binh và xã hội tỉnh Quảng Trị.

Ông Lý đã đưa ra hai người, giới thiệu là nhân chứng đã khắc tên các liệt sĩ lên biđông khi chôn cất, và yêu cầu các cơ quan này xác nhận chín bộ hài cốt này là hài cốt liệt sĩ. Nhưng các cơ quan của tỉnh Quảng Trị vẫn không chấp nhận. Chín bộ hài cốt đã được chuyển cho Viện Pháp y quân đội để xét nghiệm ADN. Đồng thời, UBND tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo Công an tỉnh vào cuộc điều tra dấu hiệu bất thường của nhóm tìm mộ liệt sĩ này.

“Cậu Thủy” diễn trò ngoại cảm tìm mộ liệt sĩ tại Quảng Trị đêm 25-7-2013 - Ảnh: Uyên Nhi

“Cậu Thủy” nhận 7,5 tỉ đồng

Tháng 1-2013, Ngân hàng CSXH VN ra quyết định thành lập quỹ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, và công đoàn của ngân hàng này cùng với “nhà ngoại cảm” Nguyễn Thanh Thúy thực hiện. Cuộc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ tại Quảng Trị là đợt thứ tư của chương trình này. Trước đó, chương trình này đã thực hiện tại Bình Phước, Đắk Lắk (hai cuộc).

Tại Bình Phước, ngày 28-1-2013, đoàn tìm kiếm nói trên đã đến ấp Xa Cam 1, phường Hưng Chiến, thị xã Bình Long, tìm thấy 15 bộ hài cốt và cho rằng đó là hài cốt liệt sĩ. Tuy nhiên, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bình Phước đã không công nhận, vì hình dạng các bộ hài cốt không giống xương người, bên trong có cát và ximăng.

Qua bốn cuộc tìm kiếm, đơn vị này đã cất bốc hơn 100 bộ hài cốt được cho là hài cốt liệt sĩ. Một bộ hài cốt được Ngân hàng CSXH VN trả cho “cậu Thủy” 75 triệu đồng. Như vậy, “cậu Thủy” đã nhận được hơn 7,5 tỉ đồng từ các cuộc tìm kiếm vừa qua.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 28-10, ông Nguyễn Văn Lý - phó tổng giám đốc Ngân hàng CSXH VN - không tiết lộ cụ thể số tiền đã chi cho “nhà ngoại cảm” tìm hài cốt liệt sĩ ở Quảng Trị là bao nhiêu. Tuy nhiên, ông Lý khẳng định toàn bộ số tiền được sử dụng vào vụ việc này không phải là tiền ngân sách. Đây là tiền quỹ công đoàn được cán bộ, nhân viên của Ngân hàng CSXH VN quyên góp để làm việc thiện. Riêng thông tin mà phóng sự được VTV đưa tin về vụ việc này, ông Lý nhận định là: “Không đúng bản chất sự việc. Chúng tôi không làm gì sai cả”.