Trên cơ sở đề nghị của Bộ Công Thương, Văn phòng Chính phủ đã truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Minh Khái, yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu báo cáo và kiến nghị của Bộ Công Thương để rà soát các văn bản liên quan tới quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với hàng dự trữ quốc gia, trong đó có mặt hàng về xăng dầu.

Hai lần xây dựng dự thảo quy chuẩn xăng dầu không thành

Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính khẩn trương chủ trì phối hợp với các bộ: Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư để thống nhất việc xây dựng và ban hành quy chuẩn này bảo đảm đúng quy trình, trình tự, chức năng, nhiệm vụ.

Trước đó, Bộ Công Thương đã gửi Chính phủ bày tỏ có vướng mắc trong việc xây dựng quy chuẩn về xăng dầu dự trữ quốc gia. Bởi theo quy định hiện hành, Bộ Tài chính là cơ quan giúp Chính phủ có trách nhiệm quản lý nhà nước về hàng dự trữ quốc gia; chủ trì xây dựng, rà soát, sửa đổi, ban hành thông tư, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia với hàng dự trữ quốc gia, trong đó có mặt hàng xăng dầu. 

Song Bộ Công Thương nêu vướng mắc là các luật liên quan lại không quy định quy trình riêng về việc một bộ xây dựng dự thảo quy chuẩn và chuyển sang bộ khác ban hành. Dẫn tới, dù Bộ Công Thương đã hai lần xây dựng dự thảo quy chuẩn và gửi Bộ Tài chính thẩm định, ban hành, song đến nay quy chuẩn này vẫn chưa được ban hành. 

Việc này theo Bộ Công Thương, cũng phù hợp với kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc thanh tra công tác quản lý kinh doanh xăng dầu. 

Bởi theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đến 30-6-3022, dự trữ xăng dầu quốc gia mới chỉ đạt khoảng 7 ngày sử dụng, không đáp ứng mức dự trữ theo quy định là 14 ngày, ảnh hưởng đến an ninh năng lượng.

Thiếu quy chuẩn gây bất cập trong ban hành định mức mới

Thanh tra Chính phủ nêu rõ từ năm 2014, Bộ Khoa học và Công nghệ có thông báo kết quả thẩm định dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng dầu dự trữ quốc gia gửi Bộ Tài chính. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra Bộ Tài chính vẫn chưa ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng dầu dự trữ. 

Điều này dẫn tới cơ quan có thẩm quyền thiếu cơ sở để xây dựng, ban hành định mức mới thay thế định mức chi phí, định mức hao hụt trong bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia đã áp dụng từ năm 2003, với chi phí là 14.893 đồng/m³/tháng.

"Mức chi phí trên không còn phù hợp, không tạo động lực và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia bảo quản xăng dầu dự trữ quốc gia, trong khi Nhà nước chưa xây dựng được hệ thống kho xăng dầu dự trữ quốc gia” - Thanh tra Chính phủ kết luận.

Hiện nay Bộ Công Thương đang giao cho Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) và Công ty cổ phần Dầu khí Đồng Tháp, Công ty cổ phần Nhiên liệu bay bảo quản hàng xăng dầu dự trữ quốc gia. Việc quy định trên đã tạo nên khó khăn khi yêu cầu doanh nghiệp phải bảo quản, cất trữ riêng xăng dầu dự trữ, hay việc luân phiên, đổi hàng xăng dầu dự trữ quốc gia cũng chưa thực hiện theo đúng quy định.

Cũng tại báo cáo của Bộ Công Thương gửi Chính phủ kể trên, đã nhắc lại việc Bộ Tài chính có công văn trả lời Bộ Công Thương vào hồi tháng 11-2023, với đề nghị Bộ Công Thương xây dựng dự thảo quy chuẩn theo đúng quy trình, thủ tục quy định liên quan được quy định tại các thông tư của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng việc giao cho bộ chủ trì xây dựng dự thảo quy chuẩn với xăng dầu dự trữ quốc gia là không có cơ sở và mâu thuẫn với các quy định khác. Vì vậy, nếu tiếp tục công việc này sẽ không khả thi và chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. 

Do đó, Bộ Công Thương tiếp tục kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, xây dựng, khẩn trương ban hành quy chuẩn về xăng dầu dự trữ quốc gia theo đúng chức năng, nhiệm vụ và quy trình, thủ tục đã được quy định ở các luật, cũng như sửa đổi các quy định liên quan làm cơ sở triển khai công tác quản lý về xăng dầu.

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính rút kinh nghiệm liên quan cho ý kiến việc dự trữ xăng dầu

Dù đã có hai lần được đôn đốc cho ý kiến góp ý về dự trữ xăng dầu quốc gia, song Bộ Tài chính chưa có ý kiến khiến Phó thủ tướng yêu cầu rút kinh nghiệm.