Chủ tịch UBND TP.HCH Nguyễn Thành Phong và Phó chủ tịch UBND Nguyễn Thị Thu (thứ 3 và 2 từ phải) đang nghe bà Huỳnh Ngọc Vân - giám đốc Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh giới thiệu góc bày bán sản phẩm mỹ thuật của trẻ khuyết tật tại Bảo tàng - Ảnh: L.ĐIỀN

Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh có mức thu từ vé năm 2016 đạt hơn 13,7 tỷ đồng.

Buổi tọa đàm chiều 21-7 tại Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh như một báo cáo chuyên đề được nhấn mạnh ở kinh nghiệm trong 3 năm qua, Bảo tàng này đã nỗ lực như thế nào để không chỉ đứng vững trong hoạt động mà đến nay đang là bảo tàng dẫn đầu trong khối bảo tàng của TPHCM về nhiều mặt.

Nếu theo giấy tờ, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh bắt đầu tự chủ tài chính theo quyết định của UBND TPHCM vào ngày 13-11-2014, tuy nhiên, từ ngày 1-1-2014 toàn bộ ngân sách nhà nước của đơn vị này đã bị ngưng cấp.

Có thể đây là “phép thử” của TP khi để cho một bảo tàng có nhiều năng lực nhất đứng ra tự chủ tài chính.

Tuy nhiên, theo ông Châu Phước Hiệp - phó giám đốc Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh - thì việc chuyển đổi này “tương đối đột ngột, không có một lộ trình để chuyển hướng dần dần là khó khăn rất lớn đối với đơn vị”.

Dù vậy, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã làm một cuộc bứt phá ngoạn mục trong ba năm qua.

Theo cách nhận xét từ phía bảo tàng thì “đơn vị đã dần ổn định nguồn thu duy trì tốt các khoản chi thường xuyên, phục vụ tốt công tác chuyên môn, trích quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp và đảm bảo được đời sống của cán bộ viên chức, người lao động”.

Nhưng chỉ cần nhìn kết quả nguồn thu từ phí tham quan năm 2016 so với năm 2013 lúc trước khi tự chủ tài chính đã tăng 62,1%; tương tự, nguồn thu từ các dịch vụ tại bảo tàng năm 2016 đạt 3,8 tỷ tăng 223% so với năm 2013 trước khi tự chủ.

Tại buổi tọa đàm, ông Châu Phước Hiệp cho rằng Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã nỗ lực sáng tạo, hình thành nhiều nguồn thu trong thực tế để cải thiện tình hình tài chính cho bảo tàng khi “bầu sữa” ngân sách đột ngột bị cắt.

Đó là đổi mới và khai thác thế mạnh triển lãm tại chỗ để tăng năng suất bán vé cho khách tham quan. Bảo tàng không còn là nơi để mọi người đến xem các hiện vật từ chiến tranh, mà ở đây liên tục có các chuyên đề triển lãm hấp dẫn, có giao lưu với nhân chứng chiến tranh, các nghệ sĩ, nghệ nhân bước ra từ cuộc chiến... mục tiêu là thu hút khách tham quan đến bảo tàng.

Không chỉ thế, với phương châm “lấy chất xám tạo nguồn thu”, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh năng động tổ chức các dịch vụ vừa phù hợp với chức năng của bảo tàng, vừa tăng nguồn thu và còn là dịp quảng bá hoạt động chuyên môn. 

“Có những việc khi bắt tay làm mới biết được hiệu quả, như việc in ấn và phát hành tập sách dạng catalogue giới thiệu Bảo tàng bằng 4 ngôn ngữ, vậy mà mỗi ngày chúng tôi bán hơn 100 cuốn, từ quý 3 năm 2016 đến nay đã thu về 527 triệu đồng”, ông Hiệp cho biết.

Cùng chia sẻ với việc nỗ lực để tự chủ tài chính, ông Hoàng Anh Tuấn - giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP.HCM - nơi cũng có lượng khách ngoại quốc tham quan đông - cho rằng mỗi bảo tàng có điều kiện riêng, cho nên tận dụng các đặc điểm ưu thế của mình và khai thác thành nguồn thu để tự chủ tài chính thì Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh là một điển hình đáng học hỏi.