Cần điều chỉnh mức thuế suất phi nông nghiệp?

Ngày 24-3, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, TS Nguyễn Ngọc Tú, chuyên gia về thuế, cho biết đến nay dù chưa có quy định nào nói rõ "đánh thuế bất động sản", nhưng trên thực tế đã có một số loại thuế đánh vào nhà, đất.

Theo ông Tú, ví dụ như tiền sử dụng đất (tùy từng khu vực), thuế suất đất phi nông nghiệp hằng năm (0,03%), thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng bất động sản (2%) và lệ phí trước bạ nhà, đất (0,5%).

Tuy nhiên, theo ông Tú, cộng dồn lại thì mức thuế này thấp hơn thuế bất động sản của các nước. "Trước mắt cần điều chỉnh mức thuế suất phi nông nghiệp hằng năm vì chỉ 0,03% là quá thấp", ông nói.

"Phải xác định có thị trường thì có đầu cơ, tuy rằng chúng ta phải có công cụ để người đầu cơ nộp nhiều tiền thuế cho Nhà nước hơn so với người không đầu cơ mới là vấn đề đáng bàn.

Tôi thì ủng hộ phương án đánh thuế theo hạn mức, có nghĩa người sử dụng trong hạn mức thì chịu mức thuế thấp, còn sử dụng vượt hạn mức thì đánh thuế cao. Sau đó mới tính toán đến các phương pháp khác để đánh thuế cho phù hợp khi đã có đầy đủ cơ sở dữ liệu đất đai", ông Tú nêu quan điểm.

Từ năm 2022, nghị quyết số 18 của Trung ương Đảng đã định hướng cần phải "quy định mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang...".

Bởi vậy nên theo ông Tú, cần phải bám sát định hướng, có lộ trình, thời gian cụ thể để xây dựng sắc thuế bất động sản cho phù hợp.

Ông Tú cho biết thêm: "Để xây dựng được sắc thuế bất động sản hợp lý đòi hỏi nhà hoạch định chính sách phải có dự thảo, tính toán khoa học, áp dụng vào thực tiễn hiệu quả.

Trước đây từng có đề xuất nhà chung cư từ 50 triệu đồng/m² trở lên sẽ chịu thuế, nhưng đến nay có lẽ đã lỗi thời vì hiện tại ở Hà Nội gần như không còn chung cư nào mới mở bán ở mức giá dưới 50 triệu đồng/m², có nghĩa là giá nhà đã tăng quá nhanh.

Trước mắt cần điều chỉnh mức thuế suất phi nông nghiệp hằng năm vì chỉ 0,03% là quá thấp. Sau đó áp thuế theo hạn mức, người có nhiều nhà đất "vui vẻ" nộp nhiều tiền thuế cho Nhà nước.

Nếu chúng ta không tính toán phù hợp để xây dựng sắc thuế bất động sản hợp lý sẽ không chỉ thất thu thuế, mà còn gây tác dụng ngược làm tăng giá nhà. Đánh thuế phù hợp sẽ giúp bất động sản trở lại đúng giá trị thực và chẳng có ai dại gì mà bỏ hoang nhà đất", ông Tú phân tích.

Học hỏi các nước nhưng không máy móc

Luật sư Trương Anh Tú, chủ tịch TAT Law Firm, cho hay thị trường bất động sản ở Hà Nội đang tồn tại một nghịch lý, đó là biệt thự triệu đô (USD) đến nhà liền kề ở ven đô bỏ hoang nhan nhản, trong khi nhiều gia đình trẻ vẫn mỏi mòn tìm chốn an cư.

Đặc biệt giá chung cư khoảng 1-2 năm trở lại đây đã tăng không ngừng, khiến nguồn cung nhà ở vừa túi tiền ngày càng khan hiếm.

Luật sư Tú cho rằng cần xây dựng sắc thuế bất động sản để áp thuế cao đối với nhà đất bỏ hoang như chuyên gia kinh tế từng đề xuất, nhằm tăng hiệu quả sử dụng đất. Đặc biệt là người có nhiều nhà đất hoặc giá trị lớn, phải chịu mức thuế cao.

"Ở Singapore người sở hữu bất động sản thứ hai trở lên phải chịu thêm thuế tài sản bổ sung lên đến 20-30% giá trị giao dịch (tùy từng thời điểm), đặc biệt nếu là người nước ngoài hoặc không sử dụng nhà cho mục đích ở.

Trong khi đó, tại Pháp thuế nhà bỏ hoang được áp dụng lũy tiến theo thời gian bỏ trống, bắt đầu từ 12,5% giá trị tiền thuê ước tính và tăng lên 25% từ năm thứ hai trở đi.

Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi, tuy nhiên không nên áp dụng máy móc, mà phải phù hợp với bối cảnh thị trường, năng lực quản lý...", ông Tú phân tích.

Biệt thự bỏ hoang nhan nhản, chuyên gia đề xuất đánh thuế

Chuyên gia đề xuất để chống đầu cơ bất động sản thì cần nghiên cứu, xây dựng một sắc thuế bất động sản, đánh thuế nhà đất bỏ hoang.