Phóng to

Bánh sắn lọc - Ảnh: H.Thảo

Quê tôi đất đai khô cằn, tiết trời mùa hè nắng oi ả còn mùa đông thì mưa dầm không dứt. Khí hậu khắc nghiệt như vậy nhưng lại thích hợp với việc trồng sắn. Năm nào cũng vậy, cứ tháng chạp là mọi người lại cày đất trồng sắn. Cây chẳng phụ công người, những vạt sắn lên xanh tươi khắp các khu vườn, ngoài đồi, trên thổ, trên các sườn núi… cho năng suất rất cao.

Sắn thu hoạch về được cạo bỏ lớp vỏ bên ngoài, xắt lát, phơi khô rồi xay thành bột mịn. Bột sắn hòa với nước theo một tỉ lệ nhất định rồi tráng thành những cái bánh mỏng, phơi khô trên vỉ sẽ thành bánh tráng sắn. Các cụ quê tôi nói rằng bánh sắn lọc là một sự phát hiện tình cờ của người dân quê.

Có hôm bột sắn đã được hòa với nước rồi mà trời âm u không nắng, không thể tráng bánh được, mọi người đành phải ngâm bột trong thau. Sau một ngày thấy bột lắng xuống dưới, bên trên là phần nước có màu vàng do nhựa bột sắn tiết ra. Người ta đổ bỏ phần nước vàng ấy, thay nước mới. Qua vài ngày thay nước như vậy thì thấy nước ngâm sắn không còn màu vàng nữa. Đem bột đi tráng thành bánh rồi trải lên vỉ phơi thấy những cái bánh sắn trở nên trong suốt, không có màu vàng nhạt như trước. Người ta gọi bánh ấy là bánh sắn lọc.

Bánh sắn lọc khi ăn ngon hơn hẳn so với bánh sắn thông thường. Bánh có vị dai, thơm hương dịu dàng, không nồng mùi nhựa sắn, lại có màu trắng trong suốt rất bắt mắt. Bánh được dùng thay thế bánh tráng sắn thông thường và cả bánh tráng bột gạo khi ăn kèm với các món trộn hay dùng để cuốn thịt luộc, cá trụng.

Những ai lần đầu tiên được thưởng thức loại bánh sắn này sẽ cảm thấy rất ngon, lạ miệng và khá thú vị với cảm giác bánh có gì đó rất quen nhưng cũng rất lạ.

Bánh sắn lọc nướng bẻ nhỏ cho vào chén nước mắm chua ngọt hay nước kho cá ăn kèm cơm nóng cũng rất ngon miệng. Những miếng bánh mỏng manh, giòn rụm vỡ tan trong miệng, vừa ngon, vừa rất vui tai.

Thú vị nhất là món bánh sắn lọc nhúng đường. Đây là món ăn chơi đậm chất quê, được rất nhiều người ưa thích và chỉ xuất hiện ở những vùng thôn quê có các lò nấu đường thủ công vào mùa thu hoạch mía.

Bánh sắn lọc nướng chín, dùng sợi lạt tre xâu bánh thành chùm. Khi nước đường trong chảo được nấu cô đặc thành mật mía vàng sóng sánh, sôi sùng sục trên lò, bác nấu đường sẽ xách chùm bánh nhúng vào chảo cho nước đường phủ một lớp mỏng trên những cái bánh và lấy bánh ra khỏi chảo, đặt chùm bánh lên mâm có lót lớp lá chuối, chờ cho bánh nguội.

Bánh sắn lọc nhúng đường mới nhìn đã thấy rất hấp dẫn với màu vàng óng của nước đường cô đặc. Bẻ một miếng bánh nhỏ thấy kéo sợi tơ đường vương dài. Hương vị của bánh nhúng đường thật tuyệt vời, vừa ngọt, vừa giòn lại thơm thoang thoảng mùi của nắng, của gió quê hương.

Ra khỏi lũy tre làng, bánh sắn lọc của quê tôi giờ đã được bán tại các chợ huyện, chợ phố và được nhiều người ưa thích, chọn mua.