Tuy nhiên, một số chấn thương trong lúc chơi thể thao có thể để lại nhiều di chứng nặng nề, nếu không được xử trí kịp thời và đúng cách.

ThS. BS Huỳnh Phương Nguyệt Anh – Khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM đã lưu ý về xử trí và điều trị những chấn thương thể thao.

Những chấn thương thường gặp trong thể thao

Chấn thương xảy ra trong khi chơi thể thao hoặc tập luyện thì gọi là chấn thương thể thao. Những chấn thương thường gặp trong thể thao là chấn thương hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng.

Chấn thương ở chân thường gặp hơn tay. Trong đó, hơn một nửa sẽ gặp các chấn thương về gân cơ hay dây chằng, tiếp theo sẽ đến các chấn thương nông ở phần mềm (da và mô dưới da). Trật khớp và gãy xương là hai chấn thương ít gặp.

Tùy theo loại chấn thương, vị trí và mức độ nghiêm trọng mà có những xử trí chấn thương khác nhau.

Các bác sĩ đang phẫu thuật cho một ca bị chấn thương thể thao. (Ảnh: Do BV Đại học Y dược TP.HCM cung cấp)

Phương pháp RICE để sơ cứu

Đối với những chấn thương thế thao mới gặp phải, có thể áp dụng phương pháp RICE để sơ cứu, đó là:

R – Rest (Nghỉ ngơi): Hạn chế vận động ở vùng chi bị thương. Cần tạm ngừng các hoạt động thể thao, đồng thời giảm tối đa thời gian di chuyển, vận động để xương khớp được nghỉ ngơi hoàn toàn.

I – Ice (Chườm lạnh): Nhiệt lạnh rất hữu ích trong việc kiểm soát tình trạng sưng, viêm cũng như giúp giảm đau rất nhiều; cách 2 – 3 giờ mỗi lần, mỗi lần chườm trong 15 – 30 phút trong vòng 3 ngày đầu xảy ra chấn thương.

C – Compress (Băng ép): Băng bó, ép chặt nhẹ vùng chấn thương bằng băng thun co giãn, giúp hạn chế sưng. Chú ý cách quấn tròn chi hay quấn kiểu số 8 ở vùng khớp, cũng như lực quấn không quá chặt.

E – Elevate (Kê cao chi): Kê phần chi bị thương cao hơn so với toàn bộ cơ thể, có tác dụng trong việc giảm sưng, đau và viêm nhờ giúp hồi lưu tốt hơn của hệ tĩnh mạch.

Sau thời gian xử trí ban đầu bằng phương pháp RICE, nếu các triệu chứng không giảm nhiều, cần đến khám bác sĩ chuyên khoa để xác định có cần điều trị bổ sung, giúp hồi phục hoàn toàn chấn thương hay không.

Cần thời gian nghỉ ngơi dài

Xử trí ban đầu thường phụ thuộc vào vị trí của xương gãy, trong đó nguyên tắc R- Rest (Nghỉ ngơi) được công nhận là hình thức xử lý quan trọng nhất, giúp tránh làm di lệch thêm về xương cũng như tàn phá phần mềm kế cận. Chườm lạnh thường sẽ được áp dụng đối với các loại gãy kín, không có vết thương ngoài da tại vùng chi gãy. Thuốc chống viêm và giảm đau cũng sẽ được bác sĩ kê đơn, để giúp bạn giảm các triệu chứng khó chịu. Hầu hết, xương gãy sẽ cần bất động trong một thời gian, đủ để chữa lành bằng các hình thức bó bột hay nẹp cố định, đi nạng.

Người đang điều trị chấn thương nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và tuân thủ lượng canxi được khuyến khích giúp giảm nguy cơ bị gãy xương, điều này sẽ giúp xương chắc khỏe và giữ cho cơ thể cân đối và khỏe mạnh. 

Tùy theo loại gãy xương, hình thức cố định có tốt hay không, tập phục hồi thế nào, mà có thể dự đoán được thời gian lành xương là bao lâu. Thường thời gian sinh hoạt, vận động bình thường sau gãy xương chi trên vào khoảng 6-8 tuần, và 8-12 tuần đối với chi dưới. 

Để có thể chơi thể thao lại, cần quá trình tập luyện hồi phục kiên trì, thời gian chung cho gãy xương vào khoảng 6 tháng, tuy nhiên trước đó cần sự đánh giá của bác sĩ chuyên về y học thể thao.