Khi tiếp xúc với kiến ba khoan, nếu không xử lý sớm vết kiến đốt thì rất dễ gây mưng mủ, sưng đỏ da nghiêm trọng (Hình tư liệu chụp trước Tháng 03/2021)

Nhận diện kiến ba khoang

Kiến ba khoang có hình dạng thon dài, chiều dài khoảng 0,5-1,5cm. Chúng thường có phần đầu và ngực màu đen bóng, mình có 2 đôi cánh đen hoặc xanh và phần bụng màu vàng cam.

Kiến ba khoang được tìm thấy rộng rãi khắp thế giới, đặc biệt ở những vùng khí hậu ấm nóng như Việt Nam. Chúng hoạt động vào ban ngày và sống chủ yếu bằng chất phân hủy của thực vật, động vật, nên buổi tối có thể bắt gặp kiến ban khoang quanh bóng đèn, nhất là ở những nơi cạnh ao vườn, bãi rác. Mùa mưa là mùa sinh sản của chúng.

Thời tiết gần đây của TPHCM cũng là điều kiện để kiến ba khoang sinh sản nhiều

Nguyên nhân

Viêm da tiếp xúc với kiến ba khoang không phải do bị cắn hoặc chích, mà là da vô tình tiếp xúc với chất paederin - một độc tố sản xuất bởi vi khuẩn pseudomonas trong hemolymph và tiết ra ở phần bụng của kiến ba khoang cái.

Độc tố này có độc tính cao, khi tiếp xúc với da sẽ làm giải phóng các enzym ly giải protein tế bào thượng bì, làm mất liên kết giữa các tế bào da, ức chế tế bào tổng hợp protein, DNA và ngăn quá trình phân bào. Từ đó gây rộp da, viêm da.

Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa da liễu tại Lux Beauty Center (Hình tư liệu chụp trước Tháng 03/2021)

Dấu hiệu tổn thương

Sau 24-48h tiếp xúc với kiến ba khoang, da sẽ bắt đầu xuất hiện hồng ban dạng đường hay dạng vệt do tay quẹt độc tố lan đi, đa số sẽ theo sau bởi mụn nước, mụn mủ sau 2-4 ngày tiếp theo.

Những biểu hiện thường gặp khi bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang này để lại bao gồm:

- Hồng ban

- Mụn nước, mụn mủ

- Vùng nếp gấp có thể xuất hiện 2 sang thương đối xứng, do độc tố dính vào cả 2 bề mặt

- Cảm giác bỏng rát

Trường hợp nặng có thể gặp các biến chứng: nhiễm trùng, trợt, loét

Triệu chứng thường cải thiện dần sau hơn 1 tuần, sau hồi phục có thể xuất hiện tăng sắc tố sau viêm kéo dài nhiều tháng.

Làm cách nào để xử lý khi bị Kiến ba khoang tấn công

Theo BS Tô Lan Phương, thông thường, tình trạng viêm da do kiến ba khoang tấn công ở các trường hợp nhẹ có thể tự khỏi. Tuy nhiên để loại bỏ độc tố dính trên da, trước tiên hãy rửa sạch vùng da tổn thương với nước sạch và xà phòng dịu nhẹ. Lưu ý kĩ là nếu thấy kiến không được dùng tay không để loại bỏ chúng.

Vị trí phồng rộp nên được điều trị bằng cách ngâm nước sạch, sau đó là bôi một loại thuốc kháng viêm mạnh. Khi đã tiếp xúc với kiến ba khoang và có hiện tượng phồng rộp đỏ ửng nên điều trị bằng cách dùng dung dịch sát khuẩn và dùng mỡ kháng sinh để ngừa nhiễm trùng. Hoặc có thể dùng Corticoid bôi ngoài da giúp giảm viêm, giảm đau

Trong những trường hợp nặng, da mưng mủ nhiều, có thể cần uống kháng sinh, kháng viêm đường uống.

Bác sĩ Tô Lan Phương cùng siêu mẫu Thanh Hằng

Cách phòng ngừa hiệu quả khi kiến ba khoang tấn công

Nên phòng bệnh bằng cách hạn chế tiếp xúc với kiến ba khoang, chúng ta có thể đóng kín cửa sổ, cửa ra vào các phòng làm việc và phòng ngủ vào ban đêm... Tốt nhất là tắt đèn khi ngủ và sử dụng dùng mùng ngủ trong thời điểm Kiến ba khoang sinh sản

Loại bỏ các loại côn trùng tiếp xúc với da nhẹ nhàng bằng 1 tờ giấy, không đè nát chúng, sau đó rửa sạch da nhẹ ngay với nước và xà phòng.

Khi có cảm giác rát bỏng, nổi ban đỏ và những hiện tượng bất thường cần phải đến cơ sở Da liễu khám để được chẩn đoán và điều trị đúng, kịp thời.

Bác sĩ Tô Lan Phương: "Tôi muốn xây dựng một Trung tâm chăm sóc sức khỏe toàn diện dành cho phụ nữ"

Với những nỗ lực không ngừng, Bác sĩ Tô Lan Phương luôn muốn trở thành người bạn tâm giao thấu hiểu được làn da của khách hàng. Do đó, bác sĩ không chỉ chăm sóc làn da mà còn hướng đến sức khỏe toàn diện của bạn để tạo nên vẻ đẹp bền vững từ bên trong lẫn bên ngoài.