Dòng xe bị “chôn chân” trên đường Hoàng Văn Thụ hướng từ vòng xoay Lăng Cha Cả về trung tâm thành phố - Ảnh: Hữu Khoa

Theo UBND TP.HCM, thời gian qua việc xác định kẹt xe trên địa bàn TP chủ yếu dựa trên cơ sở tiêu chí ùn tắc giao thông kéo dài trên 30 phút. TP nhận thấy phương pháp xác định này chưa phù hợp với tình hình giao thông thực tế.

Do vậy, cần xây dựng bộ tiêu chí dựa trên cơ sở khoa học rõ ràng để xác định chính xác tình trạng ùn tắc. Qua đó có cơ sở để phục vụ công tác tổ chức giao thông cũng như hoạch định các chính sách về quản lý và điều hành giao thông đô thị.

Đo bằng vận tốc, thời gian, chiều dài dòng xe

Phó chủ tịch UBND TP Lê Văn Khoa cho biết dựa trên cơ sở tham khảo, góp ý của các nhà khoa học, các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực giao thông, UBND TP xác định tình trạng ùn tắc giao thông bao gồm 3 tiêu chí: một là vận tốc trung bình dòng xe thấp hơn hoặc bằng 5 km/h, thấp hơn vận tốc của người đi bộ; hai là ùn tắc kéo dài trên 30 phút; ba là chiều dài dòng xe kéo dài từ 200 - 300m.

Đây là bộ tiêu chí được sử dụng để thống kê số vụ ùn tắc giao thông tương đương mức độ 4 - mức độ thấp nhất.

UBND TP còn cho biết tiêu chí vận tốc trung bình dòng xe nhỏ hơn hoặc bằng 5 km/h được xác định gồm: vận tốc trung bình dòng xe dựa vào thống kê, phân tích dữ liệu giám sát hành trình (GPS) của khoảng 60.000 xe tải, xe khách, taxi và xe buýt; vận tốc trung bình dòng xe dựa vào phân tích hình ảnh dữ liệu từ 471 camera giao thông được kết nối về Trung tâm điều khiển giao thông TP.

Về tiêu chí ùn tắc kéo dài trong thời gian trên 30 phút được giám sát, theo dõi từ hệ thống quản lý tự động trên nền bản đồ số của trung tâm điều khiển giao thông. Riêng tiêu chí chiều dài dòng xe từ 200 - 300m thì được xác định dựa vào phân tích dữ liệu hình ảnh từ hệ thống giám sát hành trình được tính toán trên bản đồ số giao thông.

Theo UBND TP, nếu áp dụng bộ tiêu chí nêu trên thì trong tháng 2 và 3-2017, TP.HCM có 35 vị trí ùn tắc giao thông.

Phải hội đủ 3 tiêu chí mới gọi là kẹt xe

Trao đổi về bộ tiêu chí kẹt xe TP, ông Ngô Hải Đường - trưởng phòng quản lý và khai thác hạ tầng giao thông đường bộ Sở Giao thông vận tải TP.HCM - cho biết việc xác định một vụ kẹt xe phải hội đủ bộ gồm 3 tiêu chí, không tính riêng mỗi tiêu chí là một vụ kẹt xe.

Trả lời câu hỏi tại sao năm 2015 sở cho rằng “xe còn nhúc nhích trên 30 phút thì chưa gọi là kẹt xe”, ông Đường nói lúc đó sở căn cứ đề xuất của Ban an toàn giao thông và Công an TP về cách tính kẹt xe khi xác định xe không di chuyển được trên 30 phút.

Giải thích về tiêu chí “tình trạng ùn tắc kéo dài trên 30 phút”, ông Ngô Hải Đường lấy ví dụ đường Lý Tự Trọng đoạn từ Pasteur đến Đồng Khởi, nếu trong thời gian trên 30 phút mà đoạn đường này có dòng xe chạy dưới tốc độ hoặc bằng 5 km/h và có dòng xe nối dài 200 - 300m thì đưa vào là điểm kẹt xe. Như vậy, giao thông trên đoạn đường này hội đủ các điều kiện của 3 tiêu chí kẹt xe.

Có quốc gia quy định xe không vượt qua được một giao lộ từ 3 chu kỳ đèn tín hiệu giao thông trở lên thì được xác định là một vụ kẹt xe, liệu sở đề xuất thêm tiêu chí này?

Theo ông Đường, đây là tiêu chí “độ trễ” để xác định kẹt xe. Thực ra sở cũng quan tâm tới tiêu chí “độ trễ”, nhưng do giải pháp kỹ thuật chưa đáp ứng vì chưa kết nối toàn bộ hệ thống đèn tín hiệu giao thông và camera về trung tâm điều khiển. Sở sẽ xem xét thực hiện tiêu chí này khi hình thành trung tâm điều khiển giao thông TP.

Mục tiêu của việc đưa ra tiêu chí trên để làm gì? Ông Đường cho biết qua thống kê theo dõi các vụ ùn tắc giao thông, sở sẽ xác định khu vực nào kẹt xe thường xuyên, nguyên nhân, thời gian nào... Từ đó, sẽ nghiên cứu đưa ra một số giải pháp cụ thể như tổ chức phân luồng giao thông, điều tiết giao thông... hoặc xây dựng cầu vượt, hầm chui tại các điểm kẹt xe.