Michael Spavor (trái) và Michael Kovrig - hai công dân Canada bị Trung Quốc bắt giữ không lâu sau khi bà Mạnh Vãn Chu bị bắt tại Canada - Ảnh chụp màn hình

"Cách đây khoảng 12 phút, máy bay chở hai ông Michael Kovrig và Michael Spavor đã rời khỏi không phận Trung Quốc và đang trên đường về Canada.

Họ lên máy bay vào khoảng 19h30 giờ Canada. Đi cùng họ còn có Đại sứ Canada tại Trung Quốc Dominic Barton", Thủ tướng Trudeau thông báo trong cuộc họp báo tối 24-9 theo giờ Canada, tức sáng 25-9 theo giờ Việt Nam.

Động thái diễn ra không lâu sau khi tòa Canada tuyên bố phóng thích con gái nhà sáng lập Huawei, đồng thời là giám đốc tài chính toàn cầu của tập đoàn này - bà Mạnh Vãn Chu.

Theo Đài CBC News, chuyến bay chở bà Mạnh rời Canada cũng cất cánh đúng 19h30 ngày 24-9 theo giờ Canada, tức cùng lúc với chuyến bay của hai ông Kovrig và Spavor.

Truyền thông quốc tế trước đó nhận định việc trả tự do cho bà Mạnh sẽ mở đường cho việc hồi hương ông Kovrig và ông Spavor trong tương lai gần.

Tuy nhiên, việc 2 người Canada được trả tự do ngay trong ngày bà Mạnh được phóng thích cho thấy dường như đã có sự liên lạc, đàm phán ngầm giữa các bên bao gồm Canada, Trung Quốc và có thể là Mỹ.

"Tôi muốn cảm ơn các đồng minh và đối tác của Canada trong cộng đồng quốc tế, cảm ơn những người đã kiên định đoàn kết với Canada và hai công dân này", Thủ tướng Trudeau phát biểu.

Bà Mạnh bị bắt giữ tại sân bay Vancouver của Canada ngày 1-12-2018 theo yêu cầu của Mỹ. Chỉ vài ngày sau đó, ông Michael Spavor - một doanh nhân Canada và ông Michael Kovrig - một người từng làm trong ngành ngoại giao Canada - bị bắt giữ tại Trung Quốc.

Trung Quốc một mực phủ nhận việc bắt giữ hai công dân Canada là hệ quả của việc bà Mạnh bị bắt. Tuy nhiên, các nhà quan sát và chính trị gia Canada khẳng định đây là một vụ "bắt giữ con tin" nhằm gây sức ép để Ottawa thả bà Mạnh.

Ông Spavor và ông Kovrig bị truy tố các tội danh gián điệp, xâm phạm bí mật nhà nước Trung Quốc.

Phiên tòa xử ông Spavor đã diễn ra hôm 11-8 vừa qua với bản án 11 năm tù vì các tội "gián điệp và do thám, cung cấp các bí mật quốc gia Trung Quốc cho nước ngoài".

Truyền thông nhà nước Trung Quốc khi đó loan tin phiên tòa xét xử ông Kovrig "sẽ diễn ra vào thời điểm thích hợp" dù ông bị bắt cùng thời điểm với ông Spavor.

Theo các nhà quan sát, đây là động thái mặc cả của Bắc Kinh đối với Ottawa, rằng nếu không muốn ông Kovrig bị phạt tù nặng thì nên phóng thích bà Mạnh.

Ngày 24-9 (giờ Canada), Tòa án tối cao British Columbia tuyên bố phóng thích bà Mạnh và cho phép bà rời khỏi Canada.

Trước đó, con gái nhà sáng lập Huawei đã đạt được một thỏa thuận hoãn truy tố với Mỹ, dẫn đến việc Bộ Tư pháp Mỹ rút lại yêu cầu dẫn độ.

Hãng thông tấn AFP dẫn các nguồn tin cho biết bà Mạnh đã lên máy bay rời khỏi Canada và hiện đang trên đường về Trung Quốc, khép lại hơn 1.000 ngày căng thẳng ngoại giao giữa Canada - Trung Quốc.

Con gái nhà sáng lập Huawei được phóng thích, bay về Trung Quốc ngay lập tức

TTO - Thẩm phán Canada Heather Holmes đã ký lệnh trả tự do và dỡ bỏ mọi điều kiện giám sát tại ngoại với bà Mạnh Vãn Chu rạng sáng 25-9 (giờ VN). Con gái người sáng lập Huawei rời tòa với nụ cười rạng rỡ, tay bắt mặt mừng.