Bà Jeane Anna Villarial thời trẻ (ảnh phải) và khi đã cao niên - Ảnh: FB nhà văn Trầm Hương

Cuộc đời ấy là một cuộc đời kỳ lạ đã cuộn vào từng giai đoạn của nó những biến động thăng trầm lịch sử. 

Cuối cùng, bà đã được toại nguyện: được làm tang lễ trên đất Việt như một người Việt, tro cốt sẽ được hòa vào biển xanh cát vàng nắng ấm của đất Việt, và vĩnh viễn hòa bước trên những ngọn sóng xanh cùng người yêu của bà, một nhà cách mạng Việt Nam.

Tôi dõi theo cuộc đời thăng trầm của Jeannette qua hơn 1.000 trang tiểu thuyết Trong cơn lốc xoáy của nhà văn Trầm Hương.

Bìa sách Trong cơn lốc xoáy  Trong cơn lốc xoáy của nhà văn Trầm Hương là tác phẩm được Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam trao giải A cuộc thi sáng tác về đề tài cách mạng và kháng chiến giai đoạn 1930-1975, do Nhà xuất bản Phụ Nữ ấn hành năm 2016.

Là tiểu thuyết nhưng bám sát lịch sử thời cuộc, chân thực với từng chân dung nhân vật. Là tiểu thuyết nhưng từng trang bản thảo lại được chính nhân vật chính duyệt qua để thực chứng với từng ngày, từng năm tháng cuộc đời.

Và vì vậy mà có thể biết về cuộc đời bà Jean Anna Villarial, có thể hiểu trái tim Jeannette qua cuốn sách. Một cô gái lai mang quốc tịch Pháp, mang thân phận là con gái cưng quý của quan tổng thuế Đông Dương đã là đủ để hút lấy những cú sét từ biến động lịch sử Pháp - Nhật bắn nhau, Cách mạng Tháng Tám, Hiệp định Geneve, ngày 30-4-1975...

Ấy vậy nhưng cô còn đem tình yêu non trẻ say mê để trao cho một chàng trai Việt đang hoạt động cách mạng. Những cú sét đánh vào cuộc đời, bẻ ngoặt số phận Jeannette xuất phát chính từ tình yêu mang đậm chất thời cuộc này.

Những việc Jeannette đã làm, đã quyết định từ ngày còn là cô gái trẻ sắc nước hương trời đến ngày trở thành một cụ bà lẻ loi với chiếc vali, đơn độc trên những chuyến bay quốc tế đều được tác giả và cả nhân vật chính lý giải bởi tình yêu.

Tình yêu khiến Jeannette đánh đổi địa vị cao sang quyền quý, thay những lãng mạn tuổi trẻ bằng hành động mạo hiểm, xông pha, hi sinh thanh xuân rực rỡ...

Không chỉ là tình yêu với một người đàn ông, mà trên hết, là tình yêu với đất nước Việt Nam, căn biệt thự của bà ngoại ở Thủ Đức nơi cô bé Jeannette ra đời, căn nhà xưa ở Bà Rịa mà bà Jeannette chọn làm nơi ở cuối, những con sóng xanh bà chọn để trao gửi nắm tro tàn, dù không có dòng quốc tịch trên giấy khai sinh hay trong quyển hộ chiếu.

Những câu chuyện cuối cùng bà tâm sự cũng chính là tình yêu ấy.

Bà đã rơi nước mắt thêm nhiều lần khi tôi tìm gặp cùng bộ sách: “Kể lại câu chuyện đời mình, những giọt nước mắt của mình, những vết thương sâu của mình, tôi muốn con cháu tôi đang ở Pháp, Mỹ hay những bạn trẻ ở Việt Nam bây giờ hiểu chúng tôi hơn, thương chúng tôi hơn, ở cái thời chúng tôi đã sống.

Những nỗi đau một người đàn bà như tôi phải gánh chịu giữa những cơn lốc xoáy của lịch sử, khi phải tìm cuộc sống giữa chiến tranh, bị giằng xé giữa những lý thuyết. Nước mắt của tôi rơi xuống suốt một đời, hứng nước mắt của người cách mạng, người cộng hòa, người dân thường, người Việt ở hải ngoại. Tôi hi vọng nó sẽ không vô ích...”.

Nỗi đau của bà không tự xoa dịu được bằng lý tưởng như những người cách mạng, bà chọn cách mở tầng tầng những lớp băng để những vết thương sâu tận đáy lòng được soi sáng, được thấu hiểu, được thấm đẫm những tình yêu thương.

Tuổi mấp mé 90, bà vẫn sẵn lòng nghiêng đầu duyên dáng thể hiện một bài hát, ngồi vào đàn piano dạo một bản nhạc, mỉm cười, trò chuyện. Lòng bà, thế là đã được bình an, để hôm nay, bà sẵn sàng hòa thân xác mình vào biển xanh nước Việt, để lại cho quê hương Việt Nam của bà một bóng mỹ nhân “trong cơn lốc xoáy”.