Ngoài chỗ để xe, nhiều chuyên gia cho rằng cần sớm có thêm những tiêu chuẩn về xây dựng và an toàn cho chung cư mini để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc.

Bắt đầu từ chỗ để xe ở chung cư mini

Để kiểm soát an toàn nhà chung cư cũ, nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini), trong văn bản gửi tới các sở ngành, quận huyện, chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu chủ đầu tư, chủ sở hữu chung cư mini trên địa bàn phải bố trí đủ chỗ để xe hai bánh cho cư dân.

Đồng thời chủ đầu tư, chủ sở hữu công trình chung cư mini có trách nhiệm rà soát diện tích đỗ xe của công trình, tham khảo, áp dụng thiết kế chỗ đỗ xe chung cư mini như quy định với nhà ở chung cư.

Theo đó, khu vực để xe của nhà chung cư mini phải được bố cục lại để bảo đảm diện tích để xe máy, xe đạp, xe đạp điện tối thiểu 6m2/căn hộ. Trường hợp không bảo đảm diện tích để xe theo số lượng căn hộ, cư dân tòa nhà thì phải có phương án gửi xe bên ngoài tòa nhà theo đúng quy chuẩn xây dựng.

Các chủ đầu tư, chủ sở hữu chung cư mini phải có giải pháp tách biệt bằng vách ngăn cháy, ngăn khói giữa khu vực để xe với sảnh thang máy, khu vực thang bộ, lối thoát nạn.

Bên cạnh đó, các tòa chung cư mini phải bố trí khu sạc xe điện riêng, bảo đảm an toàn với các khu vực xung quanh, cư dân không được sạc pin xe điện qua đêm, bộ sạc phải phù hợp với hệ thống pin xe, khi sạc pin phải có người theo dõi.

Đối với 2.000 chung cư mini đang hiện hữu trên địa bàn, TP Hà Nội yêu cầu chủ đầu tư, chủ sở hữu phải thực hiện ngay biện pháp ngăn cháy, ngăn khói giữa khu vực để xe với khu vực ở. Rà soát, bổ sung thang thoát hiểm, lối thoát nạn theo quy chuẩn phòng cháy chữa cháy, và xây dựng phương án quản lý, vận hành chung cư mini, bố trí người đủ sức khỏe, kinh nghiệm vận hành tòa nhà.

Giải pháp chữa cháy nhưng cần thiết

Trao đổi với Tuổi Trẻ, GS Đặng Hùng Võ - nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - cho biết rủi ro cháy nổ lớn nhất ở chung cư mini là chỗ để xe, vì khu vực để xe gắn với xăng dầu, hệ thống điện tòa nhà. 

Trong khi các chung cư mini xây dựng ở đô thị thời gian qua thường không có phê duyệt thiết kế, không có quy định chủ đầu tư phải thực hiện trách nhiệm gì, dự án đầu tư phải qua những bước nào nên hầu hết chung cư mini đều để xe ở tầng trệt, không tách biệt với khu ở, rất nguy hiểm khi xảy ra cháy nổ. 

Chỉ cần xảy ra sự cố cháy tại khu vực để xe tầng trệt thì các tầng trên lập tức bị ảnh hưởng, dẫn tới nguy hiểm chết người.

Do đó, việc TP Hà Nội ban hành quy định chỗ để xe chung cư mini phải đáp ứng 6m2/căn hộ dù là quy định riêng của TP nhưng là giải pháp "chữa cháy" chấp nhận được trong bối cảnh Hà Nội đã để cho chung cư mini phát triển ồ ạt, tồn tại nhiều nguy cơ gây nguy hiểm đến tính mạng người dân trong thời gian qua.

Còn để xử lý triệt để những bất cập của chung cư mini hiện hữu, Hà Nội phải kiểm tra từng chung cư mini và yêu cầu các chủ sở hữu phải khắc phục theo nguyên tắc tách biệt lập chỗ để xe với khu ở.

"Trường hợp chủ đầu tư đã bán hết căn hộ chung cư mini cho người dân thì chính quyền TP vẫn có quyền yêu cầu họ phải bố trí chỗ để xe phù hợp, an toàn cho người dân. Bởi đối với căn hộ chung cư mini chủ đầu tư chỉ bán căn hộ, không gian để ở, chủ sở hữu mảnh đất xây chung cư mini vẫn là chủ đầu tư công trình", ông Võ nhấn mạnh.

Theo KTS Đào Ngọc Nghiêm - phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đối với nhà riêng lẻ nhiều căn hộ theo tiêu chuẩn phải có chỗ đỗ xe. Cụ thể, với chung cư quy mô nhỏ phải đáp ứng 6m2/căn hộ, còn với chung cư cao cấp thì phải bảo đảm tiêu chuẩn 25m2/căn hộ để có thể đỗ ô tô.

Ngoài ra, tùy theo quy mô chung cư mini dưới 20 căn hộ hay trên 20 căn hộ, Bộ Công an đang yêu cầu các chủ sở hữu phải có nghiệm thu phòng cháy chữa cháy. 

"Chúng ta không hạn chế hộ gia đình phát triển chung cư mini, nhưng phải bảo đảm điều kiện ở an toàn cho người dân. 

Việc xây dựng chung cư mini sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, khi cấp phép xây dựng cơ quan quản lý phải xác định chỗ đỗ xe, khi đã xác định rồi phải ghi trong giấy phép xây dựng, người xây dựng chung cư mini phải báo cáo UBND cấp phường để giám sát quá trình xây dựng", ông Nghiêm nói.

Sẽ có quy chuẩn về chung cư mini

Ông Hoàng Hải, cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết chung cư mini hay nhà ở riêng lẻ do hộ gia đình, tổ chức, cá nhân xây dựng trên đất của họ, được bố trí thành nhiều tầng, nhiều căn hộ để ở, cho thuê đang đáp ứng một phần nhu cầu chỗ ở của người dân đô thị.

Hiện nhu cầu về nhà ở của người thu nhập thấp, thu nhập trung bình, công nhân khu công nghiệp rất lớn nhưng nguồn cung còn ít. Vì thế, chung cư mini, nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ đang góp phần đáp ứng chỗ ở cho người thu nhập thấp, khó khăn.

Để khắc phục những bất cập trong xây dựng, quản lý sử dụng chung cư mini, Bộ Xây dựng đang hoàn thiện thể chế pháp luật, điều này thể hiện trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Cụ thể, điều 57 của dự thảo luật sửa đổi quy định rõ đối với hộ gia đình cá nhân có quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, xây dựng nhà ở từ 2 tầng trở lên, mỗi tầng có thiết kế xây dựng căn hộ để bán thì phải thực hiện lập dự án.

Ông Hải nói: "Các hộ gia đình, tổ chức, cá nhân xây dựng chung cư mini để bán phải có đủ năng lực đầu tư, việc đầu tư xây dựng phải thực hiện theo quy định pháp luật liên quan đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở.

Đối với trường hợp xây dựng chung cư mini để cho thuê, dự thảo mới nhất của Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định hộ gia đình, cá nhân, tổ chức xây dựng nhà ở từ 2 tầng trở lên, tại mỗi tầng có thiết kế xây dựng căn hộ để cho thuê thì việc đầu tư xây dựng phải tuân theo pháp luật về đầu tư xây dựng nhà ở riêng lẻ, tuân thủ quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy, pháp luật quy hoạch đô thị.

Trong trường hợp xây dựng chung cư mini cho thuê quy mô từ 20 căn hộ trở lên phải lập dự án đầu tư xây dựng".

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 sắp tới đã đưa ra những quy định cụ thể, rõ ràng hơn, đảm bảo yêu cầu về chỗ ở, an toàn cháy nổ. Những cá nhân, hộ gia đình, tổ chức muốn xây dựng chung cư mini để bán phải tuân thủ quy định pháp luật về nhà ở, pháp luật về đầu tư, tức phải lập dự án. Đồng thời phải tuân thủ quy định về quy hoạch, phòng chống cháy nổ.

Mới áp chuẩn chỗ để xe đã khó!

Ghi nhận tại một số chung cư ở nội thành Hà Nội cho thấy rất "tiết kiệm" nơi để xe cho khách thuê phòng trọ. Theo khảo sát khu vực để xe ở chung cư mini thường rất tối, chỉ là một phần diện tích của công trình xây dựng, có một lối vào, nếu xảy ra hỏa hoạn rất khó đưa tài sản trong hầm ra ngoài.

Tại đường Thiên Hiền (quận Nam Từ Liêm) nơi có nhiều chung cư mini nằm trong ngõ sâu, ghi nhận cho thấy phần lớn nơi để xe có diện tích rất hẹp. Ông Hùng, bảo vệ một chung cư mini, cho biết: "Chung cư này 9 tầng, 44 phòng cho thuê với nhiều loại diện tích khác nhau, trong đó có những phòng được bố trí 2 giường ngủ. Chủ nhà chỉ cho mỗi phòng để 2 xe máy, nếu muốn gửi thêm xe thì phải qua bảo vệ".

Trong khi tại một chung cư mini khác ở đường Xuân Thủy (quận Cầu Giấy) có mặt tiền rộng nhưng nơi để xe cũng không khá khẩm hơn. Thấy có khách muốn thuê phòng, ông T. giới thiệu: "Chung cư này 38 phòng, có cả công ty thuê nữa, họ chỉ đến làm ban ngày rồi chiều tối về hết nên không lo thiếu nơi để xe...".

Tại khu chung cư mini 315, cao 8 tầng trên đường Vũ Tông Phan, quận Thanh Xuân, hàng chục hộ dân sống trong các căn hộ tòa nhà này phải dùng chung mấy chục mét vuông khu để xe ở tầng trệt. Lối ra khu vực để xe tòa nhà rộng khoảng 3m, chủ đầu tư tòa nhà đã tận dụng phần lớn diện tích tầng trệt tòa cho thuê kinh doanh ăn uống, bán cà phê.

Tương tự, tòa chung cư mini cao 10 tầng tại số 166 - 168 đường Khương Đình, quận Thanh Xuân, dù chủ đầu tư tòa nhà đã thiết kế hầm để xe cho các hộ dân sống trong tòa nhà nhưng nơi đỗ xe của tòa nhà chật chội và không thể đáp ứng yêu cầu 6m2 chỗ đỗ xe/căn hộ. Tầng trệt và tầng lửng của tòa nhà cũng được chủ đầu tư tận dụng để kinh doanh, cho thuê mặt bằng làm phòng khám chuyên khoa răng hàm mặt, cửa hàng buôn bán điện thoại và cửa hàng giới thiệu sản phẩm của Công ty CP dệt Mùa Đông.

Ngoài các tòa chung cư mini được xây dựng trên mặt phố, có lối ra vào tòa nhà thuận tiện, tại các quận Thanh Xuân, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm hiện nay còn có nhiều chung cư mini xây dựng mới trên những khu phòng trọ cũ, nằm tít trong ngõ sâu chỉ vừa hai xe máy lách qua. Tại ngõ 62 phố Hạ Đình, quận Thanh Xuân, một tòa chung cư mini khoảng 40 căn hộ nằm lọt sâu trong con ngõ nhỏ đã được chủ đầu tư xây dựng nhiều năm. Chủ đầu tư tòa nhà dành tầng 1 để các hộ dân để xe máy, xe đạp, nhưng do chỗ đỗ xe quá chật nên nhiều hộ dân phải để xe tràn ra cả phần ngõ phía trước tòa nhà.

Nói thật về chung cư mini: chấp nhận vì ít tiền

Chị N.T.H. (40 tuổi, quê Hòa Bình) - một cư dân chung cư mini trên đường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội - cho hay đã sống trong căn chung cư rộng chưa tới 50m2 cả chục năm qua. Thu nhập của cả hai vợ chồng hiện chưa được 25 triệu đồng/tháng, phải nuôi hai con ăn học, trong khi giá chung cư tại Hà Nội lên tới 40 - 50 triệu đồng/m2 nên việc tích cóp đủ tiền để mua một căn nhà rộng rãi hơn là quá sức.

"Đúng là diện tích nhỏ, chật chội nhưng gần nơi làm việc của cả hai vợ chồng, trường học của các con nên vợ chồng tôi chấp nhận ở chung cư mini", chị N.T.H. cho biết thêm.

Còn chị Thanh Thảo (ngụ Q.Tân Bình) chia sẻ lý do chọn thuê chung cư mini khi sống tại TP.HCM là vì tiện lợi và vừa túi tiền.

"Tôi làm việc ở Q.Gò Vấp, chồng tôi làm việc ở sân bay, tài chính còn eo hẹp, các dự án chung cư xung quanh sân bay có giá trên trời, vị trí giá vừa túi tiền lại quá xa, nên chúng tôi chọn thuê căn hộ mini ở Tân Bình với giá hơn 10 triệu đồng/tháng", chị Thảo nói.

Trước đây chị Thảo không lo gì cả khi ở chung cư mini vì tiện đi lại, an ninh nhưng từ khi ở Hà Nội xảy ra cháy chung cư mini thì cũng bất an vì nhà chị ở lầu 8, nếu xảy ra cháy không thể đi thang máy, thang bộ cũng có thể ngạt khói, trong khi giếng trời phía sau không có lối đi nên thực lòng chị thấy mất an toàn nếu cháy.

"Do đó, tôi và chồng đã suy nghĩ đến việc trả lại căn hộ để đi tìm nhà mặt đất thuê, như thế sẽ an toàn hơn. Chúng tôi dự định sẽ ở thuê thêm một thời gian, cộng với sự trợ giúp của gia đình hai bên, chúng tôi sẽ mua nhà đất vừa để ở, vừa tích lũy tài sản. Còn nếu dài hơi hơn, chúng tôi có mong muốn về quê ở ngoài Bắc, chưa chắc định cư ở đây", chị Thảo chia sẻ.

Hà Nội yêu cầu các chung cư mini phải đảm bảo khoảng cách giữa các xe

Hà Nội yêu cầu các căn nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, chung cư mini phải đảm bảo khoảng cách giữa các xe; xe điện không được sạc pin qua đêm...