"Thời gian qua, chúng tôi đã bóc gỡ, triệt phá nhiều đường dây tội phạm công nghệ cao có yếu tố người nước ngoài tham gia, nhất là các đối tượng nước ngoài cầm đầu đặt trụ sở tại nước ngoài, lôi kéo một số người dân tham gia hoạt động tội phạm lừa đảo", ông Phạm Công Hải - phó trưởng Phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an - cho biết tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Theo ông Hải, các nhóm lừa đảo dễ dàng thực hiện hành vi phạm tội nhờ lợi dụng công nghệ cao, đặt trụ sở hoạt động từ nước ngoài. Trong khi đó hoạt động điều tra lại khó khăn, mất nhiều thời gian.

 "Thời gian vừa qua tội phạm công nghệ cao tiếp tục gia tăng, với nhiều phương thức, thủ đoạn lừa đảo trực tuyến mới nổi lên" - ông Hải dẫn chứng cụ thể - "Các phương thức lừa đảo mới bao gồm sử dụng phần mềm deepfake tạo video giả mạo người thân hoặc cán bộ cơ quan nhà nước, dùng trạm phát sóng giả phát tán tin nhắn, dùng dữ liệu cá nhân mua bán trái phép để tạo danh tính giả...".

Đại diện A05 cũng cho biết trong chín tháng vừa qua Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp rà soát và ngăn chặn trên 2.400 trang web, tài khoản, ứng dụng vi phạm pháp luật. Đây là các địa chỉ quảng cáo cờ bạc, mua bán chất kích thích, văn hóa phẩm đồi trụy, nội dung vi phạm bản quyền.

Bộ Công an cũng đã triệt phá nhiều đường dây có yếu tố người nước ngoài, các nhóm lừa đảo đặt trụ sở tại nước ngoài, sau đó lôi kéo người Việt tham gia hoạt động cờ bạc, lừa đảo.

Dù vậy tình trạng tội phạm công nghệ cao vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp. "Lý do là các đối tượng lợi dụng các thế mạnh của công nghệ thông tin như tính mã hóa, bảo mật, xuyên biên giới. Hành vi phạm tội được thực hiện rất dễ dàng nhưng quá trình điều tra, xử lý lại tốn nhiều thời gian, công sức", ông Hải giải thích. 

Nhiều nhóm lừa đảo đặt trụ sở ở Campuchia, Lào và Philippines, sau đó "tuyển dụng" người Việt để lừa đảo người Việt, hoặc lôi kéo người dân tham gia các hoạt động cờ bạc, tín dụng đen.

Để phòng tránh lừa đảo trực tuyến, đại diện A05, Bộ Công an khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi tự xưng là cán bộ cơ quan nhà nước hay lực lượng công an thông báo điều tra các vụ án.

Người dân cũng cần thường xuyên kiểm tra, rà soát, cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các trang, tài khoản mạng xã hội; không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, tài khoản ngân hàng của mình cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch của người đó.

Tuyệt đối không nhấp vào đường link hoặc mở các tệp đính kèm trong thư điện tử, tin nhắn được gửi từ địa chỉ không xác định.

Khi nhận được tin nhắn, cuộc gọi hay video người thân qua các ứng dụng mạng xã hội yêu cầu vay tiền, chuyển tiền, người dùng cần xác nhận lại thông tin, cần tìm cách xác thực qua gặp mặt trực tiếp hoặc gọi điện.

Việc kiểm tra kỹ thông tin website khi thực hiện các giao dịch trực tuyến cũng là một thao tác mà người dân cần lưu ý, bởi lẽ các website chính thức của tổ chức, doanh nghiệp sẽ được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền và được đánh dấu an toàn bằng hình ổ khóa bên cạnh tên miền website (giao thức “https”).

Bên cạnh đó, người dân tuyệt đối không được cho mượn, cho thuê các giấy tờ cá nhân, không nhận mở tài khoản, chuyển khoản ngân hàng hay nhận tiền chuyển khoản ngân hàng cho người không quen biết.

Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cần kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất để được tiếp nhận, hướng dẫn giải quyết.

20 kiểu lừa đảo của tội phạm sử dụng công nghệ cao

Theo Bộ Công an, ngoài các thủ đoạn thông thường, tội phạm lợi dụng công nghệ cao để lừa đảo với phương thức ngày càng tinh vi.