Đến với Trà Quế du khách sẽ thấy những luống rau xanh bạc ngàn - Ảnh: T.Ly

Những ngày cuối tháng chạp, giữa tiết trời xuân ấm áp, làng rau Trà Quế (Hội An, Quảng Nam) khá nhộn nhịp. Các loại rau: xà lách, hành, ngò, cải, càng cua… được thu hoạch cho vào bao, vào giỏ, đưa lên xe tải vận chuyển đi các nơi trong và ngoài tỉnh để tiêu thụ.

Khách du lịch cũng tranh thủ thời gian này hào hứng hóa thân thành những người nông dân, trồng, chăm bón, bán rau và cả thưởng thức các món rau ở Trà Quế.

Từ lâu, rau Trà Quế trở thành món ẩm thực khá độc đáo. Bữa cơm người phố Hội đãi khách mà thiếu đĩa rau sống Trà Quế như thấy thiếu một cái gì đó. 

Gắp đũa rau vào miệng, một cảm giác ngây ngất bởi sự nồng nồng, cay cay đan xen vị chua, ngọt ngọt, chát chát và thơm đến khó tả khiến ta tưởng chừng như tất cả những hương vị của thiên nhiên đồng nội đã được kết tinh hoà quyện vào từng cọng rau.

Các món mì Quảng, cao lầu, bê thui Cầu Mống, thịt heo cuốn bánh tráng... cũng sẽ mất ngon nếu không được ăn kèm thêm rau sống Trà Quế.

Và thật thiếu sót khi không kể đến các món trộn từ rau Trà Quế. Đặc biệt trong những ngày tết thịt cá ê hề, cùng với bia rượu, cũng là thời điểm các món rau Trà Quế trộn luôn là sự lựa chọn hàng đầu cho nhiều gia đình.

Nông dân Trà Quế chăm bón rau bằng phân hữu cơ sinh học nên chất lượng rau sạch và thơm ngon - Ảnh: T.Ly

Nhiều du khách thích đến làng rau Trà Quế để hóa thân thành những người nông dân, trồng, chăm bón và thưởng thức các ngon từ rau - Ảnh: T.Ly

Không sang trọng, không cầu kỳ nhưng càng cua trộn luôn được ưa thích nhờ hương vị thanh mát, dân dã. Rổ rau xanh non mơn mởn, đem về cần mẩn ngồi nhặt bỏ rác, ngâm rau trong nước muối pha thật loãng chừng mươi lăm phút rồi sau đó rửa nhẹ tay tránh khỏi dập lá, để cho ráo.

Hành tím giã nhỏ, cà chua cắt lát mỏng, tiêu ớt chuẩn bị sẵn. Cho dầu vào chảo nóng, phi hành. Có thể cho thêm vài ba tép tỏi đập dập vào thì càng thơm hơn. Tiếp tục cho cà chua vào, giữ lửa vừa xào qua xào lại đôi lần.

Thêm một ít nước mắm, đường, khi cà chua chín, nát thành nước sốt đặc, ngoại nêm nếm cho vừa miệng rồi nhanh tay thêm tiêu, ớt vào trước khi tắt bếp. Đợi nước sốt nguội, cho vào rau càng cua trộn đều. Khi gần ăn chỉ cần cho đậu phộng đã rang vào.

Món càng cua trộn luôn được ưa thích nhờ hương vị thanh mát, dân dã - Ảnh: T.Ly

Trong thực đơn quen thuộc của người phố Hội dịp tết còn có cải mầm trộn. Cải mầm không những được xem như món đặc sản mà còn là vị thuốc quý, làm mát gan, nhuận tràng, chống lở miệng do ăn nhiều thịt mỡ... Rau mầm được rửa rất nhẹ tay, để ráo.

Tôm dùng chế biến món này nhất thiết phải là loại tôm đất vừa được bắt từ con sông Đế Võng - con sông bao bọc làng rau Trà Quế. 

Tôm rửa sạch, bỏ râu, miệng, đuôi. Ướp với tiêu, mắm và bột ngọt. Sau khoảng 5 phút, tôm sẽ được xào cùng với cà chua. Tôm xào vừa chín tới lại không tẩm hương hay màu nên sắc tôm tươi đỏ, vị ngọt đậm đà. 

Trước khi vào bữa cơm, dùng vá lớn múc tôm đã xào cho vào đĩa rau, bên trên phủ lên ít ngò, đậu phộng rang giã nhỏ và thêm một vài giọt chanh. Thế là có một đĩa rau cải mầm trộn ngon lành ăn kèm với cơm trắng.

Cải mầm trộn không những được xem như món đặc sản mà còn là vị thuốc quý - Ảnh: T.Ly

Bên cạnh càng cua, rau mầm trộn, xà lách trộn cũng là món ăn dân dã, bình dị trong cách chế biến nhưng cũng đã thể hiện được hết cái tài khéo, tinh tế của người nội trợ phố Hội. 

Một đĩa rau có chút hành tây, cà chua, thịt bò đủ làm bữa ăn thêm ngon miệng. 

Rau xà lách Trà Quế trộn tuy không to và mượt như xà lách thường thấy ở các chợ vùng khác nhưng có hương vị ngọt, thanh rất nhẹ nhàng - Ảnh: T.Ly

Rau xà lách Trà Quế  trộn thật lạ, từng cộng rau tuy không to và mượt như xà lách thường thấy ở các chợ vùng khác nhưng đọng lại nơi người thưởng thức chính ở hương vị ngọt, thanh rất nhẹ nhàng.