Đại diện báo Tuổi Trẻ trao quà cho các gia đình liệt sĩ Gạc Ma tại Quảng Bình sáng 10-4 - Ảnh: Trường Trung

Mỗi phần quà trị giá 20 triệu đồng, do Công ty cổ phần đầu tư kinh doanh địa ốc Hưng Thịnh tài trợ thông qua báo Tuổi Trẻ. Dịp này, Công ty cổ phần đầu tư kinh doanh địa ốc Hưng Thịnh đã tài trợ 1,28 tỉ đồng cho cả 64 gia đình liệt sĩ Gạc Ma.

Những món quà ấm áp

Buổi sáng qua tại Quảng Bình như cuộc hội ngộ của những thân nhân liệt sĩ Gạc Ma với nhau, bởi 13 gia đình đều có chung một ngày giỗ con, chồng, cha của mình.

Vậy nên, vừa đến nhà liệt sĩ Nguyễn Mậu Phong, những thân nhân các liệt sĩ khác đã vội đến thắp nén nhang tưởng nhớ người đồng đội của thân nhân mình.

“Biết đâu ngoài đảo mấy chục năm qua cả 64 anh em đang nương tựa vào nhau” - một thân nhân liệt sĩ nói.

Khác với các buổi trao quà trước đó, tại Quảng Bình, gia đình các liệt sĩ có người chọn nhận tiền mặt, có người chọn mua một vật dụng trong số tiền đó để tưởng nhớ người ra đi.

Trương Văn Hoành, em trai liệt sĩ Trương Văn Hướng (ở xã Hải Ninh, Quảng Ninh), ngay sau khi nhận tiền đã cùng vợ ra xưởng mộc trong xã đóng tủ thờ mới.

“Cái bàn thờ bao năm nay thờ anh tui đã cũ quá rồi” - anh Hoành nói.

Buổi trao quà có sự xuất hiện của cụ ông Hoàng Dỏ, bố liệt sĩ Hoàng Văn Túy, cũng ở xã Hải Ninh. Cụ Dỏ đã yếu lắm, hôm trước nghe báo tin được nhận quà, cụ nhờ con dâu đi nhận giúp, nhưng đến ngày đi cụ lại muốn có mặt trong lễ trao để cảm nhận được sự ấm áp từ mọi người. Số tiền nhận được, cụ Dỏ nói sẽ mua một cái tủ thờ mới để thờ liệt sĩ.

Chia sẻ tại buổi trao quà, ông Đặng Văn Nam, phó trưởng văn phòng đại diện báo Tuổi Trẻ tại khu vực Trung Trung bộ, nói: “Các liệt sĩ đều nằm lại biển khơi khi còn trai trẻ để bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Một chút tấm lòng là đại diện nhà tài trợ và báo Tuổi Trẻ muốn chia sẻ phần hương khói cho liệt sĩ, cũng như là sự biết ơn đối với sự hi sinh này”.

Chị Trần Thị Liễu, vợ liệt sĩ Nguyễn Mậu Phong, xúc động: “Mấy chục năm chồng, cha, con của chúng tôi hi sinh tại đảo Gạc Ma là mấy chục năm mất mát và đau đớn của gia đình. Chúng tôi biết ơn sự chia sẻ này và thấy ấm lòng hơn”.

Trước đó, tại Quảng Trị, đại diện báo Tuổi Trẻ đã đến tận nhà trao hai phần quà có trị giá tương tự cho hai gia đình thân nhân liệt sĩ Gạc Ma tại Quảng Trị là liệt sĩ Hoàng Ánh Đông và liệt sĩ Tống Sĩ Bái.

“Tài sản khá lớn”

Trong hai ngày 5 và 6-4, đại diện báo Tuổi Trẻ đã đến thăm, trao tiền hỗ trợ cho các thân nhân gia đình 12 liệt sĩ tại tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hà Nam. Hầu hết gia đình đều ở vùng thôn quê, nghèo khó.

Dù những năm gần đây được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các tổ chức, cá nhân nhưng gia cảnh và cuộc sống của thân nhân các liệt sĩ hi sinh tại Gạc Ma (ngày 14-3-1988) vẫn còn khó khăn. Nhiều gia đình được tặng tiền (khoảng 50 triệu đồng/gia đình) để xây nhà tình nghĩa, nhưng cũng chỉ tương ứng 1/3 chi phí xây nhà cấp bốn.

Do vậy, nếu có nhà tình nghĩa thì nhiều nhà chẳng có đồ đạc gì ngoài ban thờ với di ảnh liệt sĩ. Đón nhận món quà, các gia đình đều rất xúc động trước tấm lòng, nghĩa cử của bạn đọc và báo Tuổi Trẻ.

Các thân nhân liệt sĩ nói số tiền 20 triệu đồng là “tài sản khá lớn”, là “món quà giá trị cao” sẽ giúp họ trang trải cuộc sống, đầu tư tu sửa nhà thờ, thuốc thang chữa bệnh cho bố mẹ các liệt sĩ...

Và chúng tôi thật sự xúc động khi đến thăm, chứng kiến gia cảnh nghèo khó cùng nỗi day dứt khôn nguôi của ông Trần Xuân Thu, một cựu chiến binh, thương binh ở xã Lê Hồ, huyện Kim Bảng, Hà Nam, là em và anh ruột của ba liệt sĩ: Trần Văn Uống (sinh năm 1947), Trần Văn Uộng (sinh năm 1949 hoặc 1950) và Trần Văn Bảy (sinh năm 1967). Cả ba liệt sĩ được anh em ông Thu thờ tại ngôi nhà cấp bốn cũ nát, xập xệ được bố mẹ ông xây dựng từ năm 1975.

Sau khi bố mẹ ông Thu là ông Trần Văn Diệu và mẹ Việt Nam anh hùng Hà Thị Vọng mất (năm 2007 và 2010), ba anh em ông Thu đứng ra lo thờ cúng, giỗ chạp cho ba liệt sĩ. Ông Trần Đức Thịnh là anh trai thứ ba thờ cúng anh trai cả là liệt sĩ Uống.

Trần Văn Vượng là anh trai thứ năm thờ cúng anh trai thứ hai là liệt sĩ Uộng. Ông Thu là con trai thứ sáu thì thờ cúng người em út là liệt sĩ Bảy (người con trai thứ tư trong nhà mất vì bệnh).

Ông Thịnh, ông Vượng đều làm nông, tuổi đã cao, hay bệnh tật và gia cảnh nghèo khó. Ông Thu khá hơn khi vẫn còn công tác tại xã (công an viên), lại là thương binh nên hằng tháng vẫn có nguồn thu tổng cộng 2,7 triệu đồng.

Nói về cuộc sống hằng ngày, ông Thu bộc bạch: “Nhà tôi thế cũng là may, hai con gái lớn lấy chồng rồi, không như bên nhà bác Thịnh, bác Vượng chẳng có khoản thu nào cố định. Làm lụng vất vả, đủ ăn là may lắm rồi. Cũng vì nghèo khó quá, lại thiếu thông tin nên việc tìm kiếm hài cốt cho các anh và em chúng tôi vẫn bỏ đó, đây chính là nỗi day dứt lớn nhất của mấy anh em tôi”.