Ông Steve Bannon quan sát ông Trump từ hậu đài khi tháp tùng trong một buổi vận động tranh cử ở Arizona tháng 10-2016 - Ảnh: Reuters

Khi những cuộc biểu tình phản đối lệnh cấm nhập cảnh của Tổng thống Donald Trump nổ ra ở nhiều nơi từ thứ Bảy tuần trước, khi nhiều quan chức Nhà Trắng đã rời nơi làm việc, vẫn có một người ở bên cạnh ông Trump, đó không ai khác chính là “tác giả” của lệnh cấm, Steve Bannon.

“Dưới một người, trên vạn người”

Trong vòng 10 ngày kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, Steve Bannon - chiến lược gia trưởng kiêm cố vấn cấp cao của chính quyền Trump - đã nhanh chóng tích lũy quyền lực ở cánh tây Nhà Trắng, vượt qua cả Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus.

Là một chức danh mới dưới thời ông Trump, vị trí chiến lược gia trưởng của Steve Bannon có quyền hủy bỏ hoặc đình chỉ các chiến lược quan trọng của nước Mỹ.

Đó là còn chưa kể đến chiếc ghế trong Hội đồng an ninh quốc gia cho phép ông Bannon góp mặt trong những hoạt động tình báo và thông tin nhạy cảm bậc nhất đất nước.

Quyền hành lớn như vậy bây giờ đang được đặt trong tay của một cá nhân được đánh giá là mang tư tưởng cực hữu, sùng da trắng và dân tộc chủ nghĩa. 

Cùng với cố vấn cấp cao của Tổng thống là Stephen Miller, ông Bannon đặt nền móng chính trị và tư tưởng cho "hiện tượng Trump" trong lòng nước Mỹ thông qua tờ báo cánh hữu Breitbart.

Đã từng đứng đầu một tờ báo cánh hữu, khi được chọn làm Giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Trump, ông Bannon đã biến tờ Breitbart trở thành một công cụ đắc lực, giúp vẽ nên bức tranh những người chính khách truyền thống phản bội dân Mỹ về các vấn đề nhập cư và thương mại - những chủ đề đã giúp ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 11-2016.

Trên cương vị mới, ông Bannon tiếp tục là người thiết lập “kế hoạch hành động” của Tổng thống Trump trong tuần đầu tiên ở Nhà Trắng, phát triển các sắc lệnh, thậm chí quyết định cả chuyện ông Trump nên ký sắc lệnh gì, vào thời gian nào, một nguồn tin thân cận nói với trang Politico.

“Ông ta nói với ông Trump rằng ông Trump có thể làm tất cả những gì ông đã từng nói sẽ làm khi còn vận động tranh cử”, Politico cho biết.

Làm suy yếu chương trình bảo hiểm y tế Obamacare, tăng cường lực lượng thực thi pháp luật di trú và mới đây nhất là ngăn chặn dòng người tị nạn, nhập cư từ các quốc gia Hồi giáo lớn đến Mỹ - tất cả các sắc lệnh mới dưới thời Trump đều có dấu ấn cá nhân của chiến lược gia trưởng Bannon.

Đồng đội của ông Trump

Ông Trump không xem Bannon - một triệu phú tự thân lập nghiệp, như một kẻ bề tôi mà ngược lại, xem ông như một “đồng đội” trong việc chống lại giới tinh hoa ở Washington, bao gồm cả các lãnh đạo của đảng Cộng hòa.

Một nguồn tin giấu tên tiết lộ với trang Politico rằng khác với những người khác trong đội ngũ chuyển giao quyền lực của ông Trump, ông Bannon hầu như không tham gia vào việc quyết định các vị trí cấp thấp trong chính quyền cũng như không tham dự phần lớn các cuộc họp mà những người khác bắt buộc phải tham dự.

Nhiệm vụ duy nhất của ông Bannon là giúp tân chủ nhân Nhà Trắng định hình nội các mới qua những vị trí cấp cao. Chiến lược gia trưởng Bannon cũng rất ít khi xuất hiện trên truyền hình hay các bữa ăn tối cùng Tổng thống tại Washington.

Nhận xét như tờ Politico thì “Bannon ăn mặc thoải mái hơn hầu hết các nhân viên của Nhà Trắng cũng chẳng co ro, khúm núm như những người khác khi đứng cùng ông Trump trong một sự kiện lớn”.

Là một trong hai vị trí đầu tiên chính thức được bổ nhiệm, Tổng thống Trump đã dành những lời có cánh cho ông Bannon và cái tên của ông nghiễm nhiên luôn được nhắc đến trước cả Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus - một vị trí được ví như “người gác đền” trong các đời Tổng thống Mỹ.

Phá bỏ các chuẩn tắc của một chính trị gia điển hình, ủng hộ nhiệt thành và phát triển các cam kết tranh cử của ông Trump thành sự thật, chịu ảnh hưởng không nhỏ tư tưởng “người Mỹ trên hết” và chán ghét giới tinh hoa, nói như tờ New York Times, ông Bannon như “tay trong” của phong trào dân tộc chủ nghĩa tại Nhà Trắng.

Với vị trí và quyền hành hiện tại của ông Bannon cùng sự phối hợp ăn ý với Tổng thống Trump, người ta có quyền lo ngại một ngày nào đó tư tưởng cực hữu và phân biệt chủng tộc sẽ chiếm lĩnh phòng Bầu dục của nước Mỹ.

Đó cũng là lý do khi ông Trump chọn ông Bannon làm chiến lược gia trưởng, nó đã vấp phải sự phản đối và chỉ trích cả từ đảng Dân chủ lẫn Cộng hòa.