Paula Vazquez (trái) và Ocdulia Lopez-Bautista tại lễ tốt nghiệp ở trường Anderson Excel Center vào tháng 2-2018 - Ảnh: The New York Times

Đó là những gì thường được dạy ở chương trình lớp 7, nhưng Marte’z Alexander hiện đã 20 tuổi, Emily Spencer thì 22 tuổi, và Bernice Larson đã bước sang tuổi... 68. Họ có rất ít điểm chung, trừ một điều: không ai trong số họ đã học xong trung học.

Theo báo New York Times, hiện họ đang có cơ hội thứ hai để vứt bỏ “tai tiếng” là , lấy bằng trung học, có được một công việc tốt hơn và có thể là vào đại học. 

Được lấy bằng trung học, bằng nghề

Lớp học do cô Hamlin (hoặc cô Elysse như các học trò thường gọi) phụ trách này được mở tại một trường trung học dành cho người trưởng thành và miễn học phí mang tên Goodwill Excel Center. Có 15 trường như thế ở bang Indiana và ở Austin, Memphis, Washington, Little Rock mỗi nơi đều có một trường.

Tất cả đều được sự bảo trợ của tổ chức phi lợi nhuận Goodwill Industries International và dành cho bất kì học viên nào trên 16 hoặc 18 tuổi, tùy theo bang, từng bỏ học ở cấp trung học.

Theo kế hoạch, sẽ có 5 trường nữa, 4 ở bang Missouri và 1 ở thành phố Muncie, bang Indiana, được mở trước năm 2019.

Mặc dù hiện có nhiều chương trình khác trên khắp nước Mỹ để giúp người trưởng thành lấy được bằng trung học, nhưng mô hình của Goodwill Excel là nổi trội hơn cả vì họ chấp nhận học viên đủ mọi lứa tuổi (hầu hết các trường khác đều quy định học viên phải 25 tuổi hoặc trẻ hơn).

Mô hình này đang phát triển trên khắp cả nước và cung cấp sự hỗ trợ tích cực để khắc phục các khó khăn mà hầu hết những người đang cố gắng quay lại trường phải đối mặt.

Mỗi trường đều có nhân viên hỗ trợ cho từng học viên: lo nơi giữ con cho học viên trong lúc học, trợ giúp đi lại và những phúc lợi khác.

Học viên được học để lấy một tấm bằng bình thường và tín chỉ đôi (để rút ngắn chương trình đại học sau này, nếu có khả năng học tiếp) hoặc chứng chỉ trường nghề đã được công nhận trong bất kỳ lĩnh vực nào, chẳng hạn như kĩ thuật viên ngành dược, công nghệ thông tin hoặc gò hàn. Và bất kỳ trường Goodwill Excel Center nào ở bất kỳ bang nào cũng phải có tất cả những yếu tố đó.

Mặc dù hầu hết các học viên bỏ học ở cấp trung học, nhưng nhìn chung, trình độ đọc và làm toán của họ đã “rơi rụng” hết, chỉ còn ngang với học sinh lớp 4.

“Tôi đã chợt hiểu ra mọi chuyện khi lần đầu tiên trông thấy Goodwill Excel Center ở Indiana. Tôi nghĩ, làm sao chúng ta lại có thể không làm điều này”, Tony Martini, chủ tịch và CEO của Memphis Goodwill, nói.

Đó là một cuộc tranh đấu. Năm 2015, trung tâm Goodwill của ông đã mở một trường Excel Center ở Memphis, với phần lớn nguồn tiền là của Goodwill và những mạnh thường quân.

Goodwill cũng đã vận động hành lang tích cực để có được một sự thay đổi trong luật của tiểu bang vào cuối năm ngoái. Giờ đây, những học viên ở độ tuổi trưởng thành được nhận nguồn tài chính tương tự như các học viên truyền thống, và bang này sẽ chi trả phần lớn cho Excel Center ở Memphis.

Khoảng 400 học viên đã tốt nghiệp hoặc sẽ tốt nghiệp trường Excel Center ở Memphis vào tháng 6 tới, và ông Martini hi vọng sẽ mở thêm từ 6 đến 12 trung tâm nữa ở đây trong 6 năm tới.

Luke Kenley, Thượng nghị sĩ của bang Indiana mới về hưu, là người ủng hộ hết mình cho Excel Center.

Mang bài tập đến tận bệnh viện cho học viên

Kimberley (trái) và mẹ Kalijah Kennebrew đang theo học tại trường University Heights Excel Center - Ảnh: The New York Times

Ngôi trường Excel Center đầu tiên được mở ở thành phố Indianapolis vào năm 2010. Khoảng 300 học viên đã theo học, nhưng chương trình là trực tuyến và nó đã không có tác dụng. Kết quả là chỉ có 4 học viên tốt nghiệp.

Các nhân viên điều hành đã suy nghĩ lại phương pháp và chuyển từ trực tuyến sang gần như hướng dẫn trực tiếp hoàn toàn trong lớp học. Mỗi trường có 5 học kì/năm, mỗi học kì dài 8 tuần, và học viên có thể tham gia vào đầu bất kỳ học kì nào.

Họ được kiểm tra trước khi vào để xác định trình độ tiếng Anh và toán. Học viên không đạt một môn có thể thử lại trong học kì tiếp theo, và trong lần tiếp theo nữa.

Những lớp được xem là “nòng cốt” cũng được mở vào buổi sáng, chiều và thỉnh thoảng là tối, để một học viên có thể vừa làm việc vừa theo học.

Các giáo viên, phần nhiều là những người đã dạy ở các trường công lập trước khi sang đây, và những nhân viên hỗ trợ trong cuộc sống đều biết quá rõ những trở ngại mà học viên của họ đang đối mặt: con cái hoặc cha mẹ của họ bị bệnh hoặc gặp vấn đề, xe hư, hoặc xe buýt không đến, trụ cột gia đình bị mất việc hoặc đi tù.

Các giáo viên và huấn luyện viên “dụ khị”, khen ngợi, khuyến khích, và nếu một học viên đang học đột nhiên biến mất thì họ sẽ gọi điện, nhắn tin, tìm trên Facebook và thậm chí là đến tận nhà. Khi học viên bị bệnh, giáo viên còn mang bài tập ở nhà đến tận bệnh viện cho họ.

“Chúng tôi yêu thương họ, nhưng cũng thử thách và thúc đẩy họ”, Dionne Leard, giám đốc tại Excel Center ở Indianapoli, cho biết.

Tỷ lệ tốt nghiệp tại các trường Excel Center ở bang Indiana là khoảng 20-25%.

“Nếu tính theo giá trị của nguồn ngân quỹ được đầu tư thì tỷ lệ tốt nghiệp đó vẫn là tốt. Những lợi ích từ nguồn thu nhập kiếm được suốt cuộc đời họ mới là quan trọng”, Kate Hovde, cố vấn cao cấp về giáo dục tại đại học Pennsylvania, phân tích.

Tổ chức này đã đưa Goodwill Excel Center ở Indiana vào bản báo cáo được công bố hồi tháng trước để thông báo với các mạnh thường quân biết về chương trình và chiến lược giúp cho những người trưởng thành còn trẻ từng bỏ học và chưa có việc làm.

Vào đầu học kỳ, hầu hết các học viên đều tràn đầy hi vọng và nhiệt huyết, tự hào rằng họ đã đến lớp vào ngày đầu tiên.

Tuy vậy, khó mà biết được ai sẽ kết thúc với một tấm bằng và ai sẽ không; ai sẽ có nghị lực để đi hết chặng đường, ai sẽ biến mất mãi mãi và ai sẽ xuất hiện lại sau vài tháng vắng bóng.