Mộ đá cổ hình thành vào khoảng năm 4000 đến năm 2500 trước Công nguyên Dolmen de Guadalperal ở Tây Ban Nha - Ảnh: ANGEL CASTANO

Đây là một trong những di tích khảo cổ mộ cự thạch lớn trên bán đảo Iberian. Bãi đá cổ bị nhấn chìm năm 1963 dưới hồ chứa Valdecañas - một công trình thủy lực phía tây Tây Ban Nha được xây dựng dưới chế độ Franco.

Tổng thể công trình bao gồm 93 phiến đá dài dựng đứng. Nhiều người đã gọi đây là phiên bản bãi đá cổ Stonehenge của Tây Ban Nha mặc dù theo giáo sư về Tiền sử Primitiva Bueno Ramírez, công trình này hoàn toàn khác với di tích bãi đá cổ rất nổi tiếng của Anh.

Theo đài Euronews, Dolmen de Guadalperal có chức năng là một nghĩa trang được hình thành vào khoảng năm 4.000 đến năm 2.500 trước Công nguyên. Bãi đá cổ Stonehenge của Anh được xây dựng từ khoảng năm 3.100 đến năm 2.000 trước Công nguyên và không chỉ là nghĩa trang.

Theo giáo sư Bueno, trong thời đại của nó, Dolmen de Guadalperal được bao phủ trong một ụ chôn, có lối chui vào từ bên ngoài. Các nhà sử học đã tìm thấy nhiều bản khắc khi nghiên cứu về công trình này trong những năm 1990.

Vị trí mộ đá Dolmen de Guadalperal trên bản đồ, cách không xa Madrid - Ảnh: Euronews

Các nhà nghiên cứu cũng chưa thống nhất cách giải thích về hình chạm đường uốn khúc trên một trong các phiến đá dài.

Ông Ángel Castaño, chủ tịch hiệp hội văn hóa Raíces de Paralêda tin rằng đây có thể là một vị trí trong bản đồ châu Âu. Đường uốn lượn thể hiện dòng sông Tagus chảy ngang qua khu vực và bãi đá rất hữu ích trong việc định vị con sông.

Sông Tagus là biên giới tự nhiên chia cách vùng bắc bán đảo Iberian và rất hiểm trở. Chỉ một số vị trí có thể băng qua sông. Theo ông Castaño, bãi đá Dolmen de Guadalperal là một trong các vị trí đó.

Tuy nhiên, giáo sư Bueno cho rằng giả thuyết này là sai lầm. Theo bà, đường cong uốn lượn trên phiến đá tượng trương cho hình ảnh một con rắn có đầu hình tam giác - một yếu tố lặp đi lặp đi lặp lại trong nghệ thuật cự thạch châu Âu thời kỳ đó.

Hiện tại, Hiệp hội văn hóa Raíces de Paralêda đã kêu gọi cộng đồng tham gia kiến nghị trực tuyến để di dời bãi đá trước khi nước lại dâng lên nhấn chìm chúng lần nữa.

Tuy nhiên, việc nâng các phiến đá và di dời chúng phải tiến hành phải rất thận trọng, cần có một báo cáo chi tiết về khảo cố học để đảm bảo không có mảnh nào bị vỡ. Các phiến đá cần được quét bằng kỹ thuật 3D trước.

Theo các chuyên gia, sự xuất hiện trở lại của bãi đá cổ Dolmen de Guadalperal là cơ hội để nói về các di sản cự thạch của Tây Ban Nha.

Giáo sư Bueno khẳng định: "Toàn bộ vùng tây nam của Tây Ban Nha có rất nhiều di chỉ về những nông dân và người luyện kim đầu tiên". Trên thực tế, không chỉ có khu mộ đá cổ trên là bị nhấn chìm dưới nước mà còn một số mộ đá ở các vị trí khác trên sông Tagus bị chìm dưới lòng hồ chứa như mộ đá Guadancil.

Các nhà nghiên cứu xem các quần thể mộ đá là phần nổi của tảng băng trôi. Xung quanh mộ đá chắc chắn có những công trình nhỏ hơn, ít quan trọng hơn khác.

Ngôi chùa 20 năm chìm dưới nước bất ngờ hiện ra vì... hạn hán

TTO - Hàng ngàn người dân hiếu kỳ đã đổ xô đến xem một ngôi chùa Phật giáo ở miền Trung Thái Lan sau khi ngôi chùa này lộ ra vì hạn hán sau khoảng 20 năm chìm dưới đáy đập.