50.000 khán giả đi xem hát? Chuyện thường

Mỗi tháng có hơn 600 triệu người thường xuyên vào Spotify nghe nhạc. Ngay cả khi các ca khúc của những Adele, Beyonce hay Taylor Swift chỉ cần "bấm là có", người ta vẫn sẵn sàng lấp đầy các sân vận động để trực tiếp đắm mình vào những buổi hòa nhạc khổng lồ.

Thời của siêu biểu diễn

Hồi tháng 5, Madonna đã tổ chức một buổi biểu diễn miễn phí tại Rio de Janeiro (Brazil) cho khoảng 1,6 triệu người hâm mộ, "buổi hòa nhạc lớn nhất từ trước đến nay của một nghệ sĩ", theo đơn vị tổ chức Live Nation Entertainment. Taylor Swift với tour diễn Eras trứ danh cũng quá quen thuộc với con số 70.000 khán giả. 

Nhưng hiếm ai có thể thăng hoa ở sân vận động của chính mình như Adele với Adele World, một công viên giải trí rộng 7,5ha được dựng riêng (và tạm thời) cho cô ở Munich (Đức). Ở đó, có vườn bia theo phong cách Bavaria, đu quay khổng lồ và một sân vận động khổng lồ - 73.000 chỗ ngồi với màn hình LED cao 30m. Toàn bộ khu phức hợp chỉ tồn tại đúng 10 buổi diễn từ tháng 8 của Adele tại Đức, trước khi được tháo dỡ và cất vào kho.

"Adele có thể là khởi đầu của một điều gì đó" - Kirk Sommer, đối tác cấp cao và đồng giám đốc mảng âm nhạc toàn cầu tại William Morris Endeavor, nói với The Wall Street Journal. Điều gì đó có thể là sẽ có thêm những trải nghiệm âm nhạc độc nhất vô nhị như thế trong thời gian tới. Đó là tương lai mà tác giả Neil Shah của The Wall Street Journal gọi là "kỷ nguyên đại nhạc hội khổng lồ", khi nghệ sĩ lần lượt mở rộng không gian trình diễn.

Các vở diễn vốn diễn ra trong nhà hát dần chuyển sang sân khấu lớn hơn, những nghệ sĩ từng đứng trên sân khấu trước hàng ngàn khán giả chuyển sang sân vận động để "cháy" cùng hàng vạn người, và những tên tuổi lớn nhất hoàn toàn tự tin với các buổi siêu nhạc hội.

Coldplay, sau 10 đêm diễn ở Buenos Aires năm 2022, sẽ có thêm 10 đêm tại sân vận động Wembley ở London vào mùa hè năm sau; Shakira vừa "nâng cấp" tour diễn sắp tới ở Bắc Mỹ từ sân khấu lớn (arena, sức chứa từ 5.000 đến 20.000 chỗ) lên sân vận động.

Và không chỉ các ngôi sao toàn cầu. Các ngôi sao "ngách" - những nghệ sĩ dù có lượng người hâm mộ khổng lồ nhưng không phải là cái tên quen thuộc với tất cả mọi người - cũng góp phần vào sự bùng nổ của các buổi diễn âm nhạc. 

"Đang có nhiều nghệ sĩ biểu diễn tại sân khấu lớn và sân vận động hơn bao giờ hết, thật đáng kinh ngạc" - Jarred Arfa, phó chủ tịch điều hành và giám đốc âm nhạc toàn cầu tại Independent Artist Group, nói.

Arfa dẫn chứng: dù không phải ai cũng biết đến âm nhạc của Zach Bryan (nhạc đồng quê), Bad Bunny (nhạc Latin), Blackpink (K-pop) hay Billy Strings (bluegrass), những nghệ sĩ này vẫn có đủ lượng người hâm mộ để lấp đầy các sân khấu lớn và sân vận động.

Streaming không giết chết các buổi diễn live, mà trái lại, còn khiến người ta thôi thúc được trải nghiệm trực tiếp. "Với sự phát triển của streaming và mạng xã hội, các ngôi sao mới như Chappell Roan có thể đạt đến quy mô khổng lồ rất nhanh, vượt qua khả năng của các địa điểm nhỏ mà họ biểu diễn" - Rich Schaefer, chủ tịch mảng lưu diễn toàn cầu của AEG Presents, nhà tổ chức hòa nhạc lớn thứ hai thế giới sau Live Nation, khẳng định.

Thị trường biểu diễn trực tiếp được cho là "bùng nổ vô lý" hậu đại dịch, khi người ta đi xem hát cho bõ những ngày chỉ biết ngồi nhà. Giờ là lúc thị trường đang điều chỉnh lại. Đúng là vẫn có những show "ế" vé, thậm chí bị hủy, song theo nhiều người trong cuộc, xu hướng chính vẫn là các nghệ sĩ hàng đầu đang mở rộng quy mô các buổi biểu diễn.

Số lượng buổi diễn tại 10 sân vận động hàng đầu thế giới xét về doanh thu đã tăng hơn 70% từ năm 2019 đến 2023, theo phân tích dữ liệu Billboard Boxscore. Ngược lại, số lượng buổi diễn tại 10 địa điểm có sức chứa từ 5.000 đến 10.000 - vốn chiếm phần lớn thị trường - vẫn giữ nguyên trong khoảng thời gian đó. 

Đúng là số buổi diễn tại sân vận động có giảm nhẹ trong năm 2024 so với năm 2023, song nếu so với thời tiền đại dịch thì các show diễn ở sân vận động đã tăng rất nhiều. Riêng Live Nation cho biết các buổi diễn quy mô lớn từ năm 2022 đến 2024 tăng tới 70% so với giai đoạn 2015-2019.

Thiên thời địa lợi

Giữa thời khán giả có quá nhiều lựa chọn giải trí, các nghệ sĩ hàng đầu muốn mang đến sự đặc biệt hơn nữa cho các buổi diễn của mình. Dù làm show ở tại sân vận động có thể tiêu tốn 2 - 3 triệu đô la hoặc hơn (gấp khoảng ba lần so với sân khấu lớn), chúng cho phép các nghệ sĩ (cùng với quản lý, đại diện và nhà tổ chức) kiếm thêm thu nhập từ doanh thu phụ như bán vật phẩm, quà lưu niệm.

Về phía người hâm mộ, mạng xã hội làm tăng cảm giác FOMO (sợ bỏ lỡ), cũng như khát khao được khoe rằng mình đã có mặt ở các sự kiện hoành tráng. Hòa mình với tám vạn người khác trong một buổi diễn rõ là những trải nghiệm chung, mang lại cảm giác cộng đồng.

Còn ở hậu trường, cơ sở hạ tầng của ngành công nghiệp tổ chức biểu diễn trên toàn thế giới đã được cải thiện đáng kể trong vài thập kỷ qua. Việc làm show ở các thị trường ngoài phương Tây từng là một lựa chọn khá rủi ro, nhưng giờ đã khác. 

Chẳng hạn, mang đại nhạc hội quốc tế đến Nam Mỹ từng là thách thức trong thời gian dài - địa điểm phù hợp ít, chi phí sân khấu cao, việc di chuyển thiết bị giữa các quốc gia phức tạp, và rủi ro gặp sự cố cao, theo Dave Brooks, giám đốc cấp cao phụ trách âm nhạc trực tiếp và lưu diễn của Billboard. 

Giờ thì Live Nation thoải mái làm show ở khu vực này. The Weeknd vừa chiêu đãi hơn 60.000 khán giả ở Estádio MorumBIS (São Paulo, Brazil) hồi tháng 9, và như đã kể, tour diễn Celebration Tour của Madonna hồi tháng 5.

Trước buổi biểu diễn miễn phí cuối cùng của Madonna tại bãi biển Copacabana ở Rio de Janeiro, Arthur Fogel, chủ tịch lưu diễn toàn cầu của Live Nation, đã có mặt tại đó và kinh ngạc trước quy mô của sự kiện. Ông thực lòng nghĩ lúc đó rằng mọi thứ hoàn toàn có thể trở nên hỗn loạn. Nhưng đã không có gì xảy ra. 

Với 40 năm kinh nghiệm trong ngành, từng đưa U2, Beyoncé và David Bowie đến diễn ở Brazil, Fogel đủ tư cách để nói chuyện quá khứ - hiện tại. Và nhận định của ông là, sự khác biệt trong khả năng tổ chức các buổi diễn và làm kinh doanh thực sự giữa trước đây và bây giờ "vô cùng khó tin".