Hôm nay 6-9, tại TP.HCM, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ có cuộc gặp với khoảng 200 đại biểu đại diện cho các thế hệ chiến sĩ tình nguyện, gia đình nuôi có nhiều đóng góp, gắn bó với các chương trình, chiến dịch tình nguyện hè của thanh niên TP.HCM suốt 30 năm qua (1994 - 2023).

Chia sẻ cùng Tuổi Trẻ trước cuộc gặp, Bí thư Thành Đoàn TP.HCM Phan Thị Thanh Phương cho rằng cột mốc 30 năm là cơ hội quý giá để chính các bộ phận tổ chức và các thế hệ chiến sĩ cùng đúc kết kinh nghiệm, mô hình, cách làm. Qua đó nhân rộng những điều hay, kịp thời điều chỉnh những phương pháp chưa thật phù hợp.

Những đổi thay lớn của phong trào tình nguyện

* Tham gia hoạt động ở vai trò chiến sĩ và nay ở vị trí chỉ đạo phong trào, chị cho rằng đâu là những thay đổi lớn của tình nguyện?

- Phong trào thanh niên tình nguyện hay các chương trình, chiến dịch tình nguyện nhờ đi sâu vào đối tượng đã phát huy được yếu tố chuyên môn.

Điều này thể hiện rõ từ Ánh sáng văn hóa hè được nâng lên thành Mùa hè xanh và ra đời các chương trình, chiến dịch tình nguyện khác, đi vào từng nhóm đối tượng để phát huy chuyên môn.

Phương thức có sự tiếp nối và kế thừa. Khi là học sinh THPT bạn tham gia Hoa phương đỏ, khi là sinh viên bạn có thể chọn Tiếp sức mùa thi hay Mùa hè xanh. Tốt nghiệp đại học có Kỳ nghỉ hồng hay Hành quân xanh để tiếp tục tinh thần tình nguyện. Thanh niên luôn có môi trường tình nguyện phù hợp trong suốt quá trình phát triển của mình.

Ban đầu chỉ sinh viên, thanh niên TP.HCM, rồi mở rộng ra thanh niên các tỉnh đến học tập, lao động tại TP. Và chúng ta đã huy động cả thanh niên nước ngoài, thanh niên Việt Nam ở nước ngoài cùng tham gia tình nguyện. Từ cách làm của Trường ĐH Sư phạm TP.HCM đã nhân rộng cả TP, từ TP.HCM đã thành phong trào chung với các chương trình, chiến dịch của tuổi trẻ cả nước cũng là thay đổi lớn.

Hay từ giải quyết trực diện một khó khăn là xóa mù chữ đã có thêm hoạt động bảo vệ môi trường, an sinh xã hội, xây nhà, cầu, đường… Chính yêu cầu cuộc sống đặt ra phải thay đổi. Quan trọng hơn, phong trào tình nguyện tạo ra sự tin tưởng, tin yêu của lãnh đạo Đảng, địa phương để có thể giao nhiều nhiệm vụ, công trình hơn cho thanh niên.

Mở rộng kết nối

* Chúng ta kết nối chưa thật tốt một cộng đồng tình nguyện các thế hệ rất lớn đã có. Tổ chức Đoàn TP đã nghĩ đến điều này?

- Điều rất hay của hoạt động tình nguyện là kết nối. Có khi giữa hai người không quen, khác biệt công việc, tuổi tác nhưng khi cùng trải qua công việc tình nguyện, hoạt động ấy sẽ gắn bó họ như men xúc tác kết nối những người có cùng suy nghĩ, lý tưởng.

Nhiều anh chị cựu chiến sĩ đã hỗ trợ tập huấn, chia sẻ nguồn lực, kinh nghiệm với chiến sĩ đàn em. Ngay trong nội tại chiến dịch, chiến sĩ lớn hơn, kinh nghiệm hơn hỗ trợ chiến sĩ nhỏ hơn các công việc cụ thể. Vài năm gần đây, nhiều cựu chiến sĩ quay lại mặt trận cũ, nơi họ từng tổ chức tình nguyện và kết nối với chiến sĩ hiện tại cùng làm.

Tuy nhiên việc này vẫn mang tính đơn lẻ, chưa có kết nối chung và cần đầu tư việc này giai đoạn tới. Cần tạo nên cộng đồng kết nối các thế hệ thường xuyên hơn. Cổng thông tin Go Volunteer! hiện là bước khởi đầu, ứng dụng công nghệ để tạo ra cộng đồng, môi trường kết nối.

Cũng cần vinh danh cá nhân tiêu biểu nhiều hơn để lan tỏa điển hình, tấm gương tiêu biểu, tạo động lực cho thế hệ sau nhìn vào tiếp tục kế thừa, cố gắng. Các tọa đàm, diễn đàn trực tiếp, trực tuyến tạo môi trường để các thế hệ đúc kết kinh nghiệm, góp ý cho phong trào cũng là cách kết nối thế hệ với thế hệ. Sẽ không cần hiệu triệu nhưng chính sợi dây liên kết này dẫn mọi người cùng hành động theo một mệnh lệnh tình nguyện chung.

Môi trường tình nguyện quốc tế

* Cột mốc 30 năm đặt ra nhiều đòi hỏi khi xã hội, nhịp sống đổi thay. Chúng ta tính đến điều gì mới trong tình nguyện, thưa chị?

- Trong công tác Đoàn, đối tượng nào phong trào đó và phương thức phát huy từng nhóm đối tượng vẫn hiệu quả. Quan trọng là làm mới cái cũ nhưng giá trị bền vững, tăng chất lượng phong trào.

Như trên mảnh ruộng cho năng suất tốt, vấn đề là thâm canh thế nào để nâng cao năng suất. Những chương trình, chiến dịch cần đặt ra mục tiêu trung và dài hạn để có kế hoạch cụ thể hơn, tạo ra chiến lược phát triển và định hướng một cách rõ ràng hơn.

Phát huy thanh niên thế nào? Tập trung khơi sức nhưng đảm bảo vận dụng được tri thức của thanh niên vào các câu chuyện tình nguyện, đặt thanh niên vào những việc làm phù hợp trong bối cảnh phát triển công nghệ, máy móc. Làm sao kết hợp hiệu quả giữa ứng dụng công nghệ, khoa học với sức lực của thanh niên để mang lại giá trị hài hòa, cao hơn, rõ ràng hơn.

Hoạt động cũng không còn riêng lẻ từng đơn vị, tỉnh thành mà có tính chất liên kết chặt chẽ giữa các cơ sở, các tỉnh thành với nhau tạo thành sức mạnh hệ thống. Làm sao để các cơ sở tiếp nối, thừa hưởng kết quả lẫn nhau sẽ giúp tăng quy mô, khối lượng, giá trị vật chất công trình.

Quan trọng hơn, góp phần giải quyết những vấn đề khó khăn trên một địa phương nhất định, cũng như việc gắn bó lâu dài với một địa bàn là yếu tố quyết định giá trị công trình để lại.

Cần tận dụng ứng dụng, tính năng hiệu quả của mạng xã hội, cổng thông tin để nhanh chóng đưa thông tin đến thanh niên. Kết tập các đội nhóm muốn làm tình nguyện còn đứng ngoài Đoàn - Hội để họ cùng làm.

Kết tập các bạn trẻ tiêu biểu, có sức ảnh hưởng thành ngọn cờ lan tỏa hoạt động tình nguyện. Và hoạt động tình nguyện không chỉ ở không gian Việt Nam hay qua Lào, Campuchia mà cần mở rộng. Cần tính đến mời gọi thanh niên các nước cùng tham gia, một môi trường tình nguyện của thanh niên quốc tế là mục tiêu hướng đến.

Các chiến sĩ tình nguyện chia sẻ câu chuyện trước cuộc gặp Chủ tịch nước ngày mai

Ngày mai (6-9), Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ gặp gỡ một số điển hình có nhiều đóng góp cho phong trào tình nguyện của tuổi trẻ TP.HCM 30 năm qua (1994-2023).