Bằng Tổ quốc ghi công và liệt sĩ Vũ Văn Thắng, thuyền phó chính trị tàu HQ 604. Khi thuyền trưởng hi sinh, anh đã đứng trên boong tàu chỉ huy anh em và chìm theo con tàu xuống biển. Những người lính sống sót ở đảo Gạc Ma đã coi anh như một anh hùng - Ảnh Gia đình cung cấp

Từ đảo Cô Lin, quan sát qua ống nhòm thấy tại Gạc Ma đang đỏ lửa đạn từ tàu Trung Quốc bắn ra. 

Dù con tàu HQ 505 đang bị cháy vì đạn của Trung Quốc và chưa nhận được lệnh từ Sở Chỉ huy trong đất liền về việc đi cứu đồng đội nhưng cấp ủy, chỉ huy tàu đã chỉ đạo quyết đoán: bằng mọi giá phải cứu vớt toàn bộ anh em còn sống và cả những người hi sinh trên đảo Gạc Ma đưa về tàu HQ 505.

Hạ xuồng cứu sinh

"Thuyền trưởng Vũ Huy Lễ ra lệnh khẩn cấp hạ xuồng cứu sinh số 1, tổ chức một tiểu đội cảm tử đi sang Gạc Ma tìm kiếm và cứu đồng đội, những người đang trôi dạt trên biển và cả những người đã hi sinh" - cựu pháo thủ tàu HQ 505 Đoàn Tất Hồng nhớ lại.

Lúc đó không ai biết chắc quân Trung Quốc còn quay lại tấn công nữa hay không. Ngay thời điểm đó, việc đi cứu thương binh rất nguy hiểm. Sang Gạc Ma lúc này là chuyến đi giữa sống và chết.

Ai sẽ là người đi sang Gạc Ma? Câu hỏi vang lên và sáu sĩ quan, chiến sĩ đã dũng cảm xung phong. 

Đó là trung úy Dương Hải Nam - chỉ huy xuồng, thượng úy Nguyễn Văn Đỉnh - lái xuồng, trung sĩ Nguyễn Văn Thành, tiểu đội phó Lê Tiến Dũng, pháo thủ Đoàn Tất Hồng và chiến sĩ cơ điện Ngô Sĩ Hữu.

Khi hạ xuồng cứu sinh mới hay chiếc xuồng đã bị nhiều mảnh đạn pháo Trung Quốc bắn thủng, thân xuồng vỡ, có những vết rách dài. Máy vẫn còn hoạt động được nhưng chạy giữa biển sẽ rất nguy hiểm.

"Lúc đầu chúng tôi định không đi nữa nhưng tính mạng của đồng đội là trên hết. Chúng tôi cứ nghĩ nhỡ có ai bị thương đang trôi dạt trên biển cần có sự hỗ trợ mà mình không đến kịp, sẽ hi sinh. 

Nghĩ đến đó là quyết đi cho được, không nghĩ đến tính mạng của mình nữa. Mọi người xúm lại dùng các nút chống chìm bịt các lỗ thủng trên xuồng" - cựu binh Đoàn Tất Hồng nhớ lại.

Chiếc xuồng rách nát vá chằng vá đụp chở tiểu đội cảm tử xuất phát từ Cô Lin thẳng về hướng Gạc Ma. Trong khi đó trên tàu 505, một tổ cứu thương đã chuẩn bị mọi thuốc men, sẵn sàng cứu chữa khi đồng đội được đưa về. 

"Tôi vẫn còn nhớ câu nói của thuyền trưởng khi giao nhiệm vụ: Anh em phải sẵn sàng hi sinh để thực hiện nhiệm vụ. Bằng mọi giá phải cấp cứu đồng đội đưa về tàu HQ 505. Cả xuồng chỉ có ba khẩu AK 47 mang theo phòng thân. 

Mang theo phòng vậy thôi chứ nếu gặp tàu chiến Trung Quốc câu đạn pháo vào thì cũng hi sinh hết!", cựu pháo thủ Đoàn Tất Hồng kể.

"Từ Cô Lin sang Gạc Ma gần 6km. Những lỗ thủng dù được bịt lại nhưng nước biển vẫn tràn vào. Chúng tôi vừa đi vừa múc nước ra chống chìm" - cựu binh Lê Tiến Dũng cho biết.

"Các nút bịt bị bung ra. Chúng tôi cởi áo bịt lỗ hổng. Anh em vẫn quyết tâm tiếp cận Gạc Ma. Có một tình huống nghẹt thở nữa là đang chạy giữa biển thì xuồng bị chết máy. Cọc bình bị lỏng, đề máy không nổ". 

"Lúc đó nguy cơ bị tàu Trung Quốc bắt rất cao. Ba tàu chiến Trung Quốc cách chúng tôi chỉ 5 - 6 hải lý. Xuồng bị trôi một đoạn khá xa. Chúng tôi vẫn bình tĩnh động viên nhau cố gắng khắc phục sự cố", anh Dũng kể.

Trung sĩ Đoàn Tất Hồng, cựu pháo thủ tàu HQ 505, kể lại chuyện 30 năm trước - Ảnh: MY LĂNG

Tình đồng đội

Ở Gạc Ma lúc này thủy triều đã rút xuống thấp. Mặt đảo lô nhô nền san hô. Một chiếc xuồng nhôm của tàu HQ 604 bị đứt dây trôi ra xa đảo. Một chiếc xuồng khác vướng vào san hô, mắc cạn nằm đó. 

Đó là hai chiếc xuồng nhôm lúc sáng đã chở công binh hải quân vào đảo.

Giữa lởm chởm san hô là la liệt những người còn sống đang kiệt sức vì bị thương và thi thể những người đã hi sinh. Máu nhuộm đỏ cả một vùng san hô và nước!

Anh Đoàn Tất Hồng xúc động nhớ lại: "Chưa chạm vào đảo, chúng tôi đã nhảy xuống lội vào cứu đồng đội, gom thi thể những anh em đã hi sinh. Có người máu vẫn chảy ra. Nhiều anh em khát nước, không còn sức nằm thoi thóp. 

Cảm giác lúc đó không có từ ngữ nào tả nổi. Không ai cầm lòng được. Ai cũng khóc. Lúc đó tình đồng đội còn hơn cả tình ruột thịt. Suy nghĩ đầu tiên là phải cứu những người còn sống ngay, càng nhanh càng tốt, càng nhiều càng tốt trước khi quân Trung Quốc quay lại.

Sáu anh em thu gom, vớt những phần thi thể chân, tay bị rơi rụng ra, những phần thịt bị nát. Nhiều thân thể không nguyên vẹn. Chúng tôi cố gắng vớt bằng hết, còn cái gì vớt cái đó, cả người sống và người chết. Lúc đó mọi người không còn quan tâm đến quân Trung Quốc nữa".

Hơn 40 cán bộ chiến sĩ, trong đó có thương binh và cả thi thể đã được xếp lên chiếc xuồng nhôm và được cột dây để xuồng cứu sinh kéo về Cô Lin. Khi phát hiện chiếc xuồng đang chạy về hướng Cô Lin, các tàu chiến Trung Quốc tức tốc quay lại.

"Chúng tôi vừa chạy vừa tiếp tục chống chìm và kéo đồng đội về. Ngoảnh lại thấy bốn tàu khu trục của Trung Quốc đang đuổi theo. Hồi sáng sau khi bắn xong, chúng rút ra xa. Nó nhìn qua ống nhòm thấy chúng tôi nên đuổi theo. Nhưng khi chúng đuổi gần đến thì chúng tôi đã về đến tàu HQ 505", anh Đoàn Tất Hồng kể.

********************

Kỳ tới: Bản tin đầu tiên