Trong cuộc đời, trung bình con người dành ra 1/3 thời gian cho giấc ngủ. Tuy thời gian bỏ ra cho việc ngủ rất nhiều nhưng lợi ích sức khỏe con người thu lại được cũng rất tương xứng. Trong khi ngủ, cơ thể chúng ta được phục hồi, các cơ quan nội tạng được sửa chữa để hoạt động hiệu quả hơn. Ngược lại, tình trạng mất ngủ hay thiếu ngủ kéo dài sẽ khiến bộ não không được nghỉ ngơi, dẫn đến tình trạng rối loạn, lo âu, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo phì và gia tăng huyết áp.

Trước khi đi ngủ là “thời điểm vàng” để cơ thể thực hiện những thói quen khoa học giúp ngủ ngon giấc. Nếu cơ thể hình thành thói quen tốt sẽ tác động tích cực đến chất lượng giấc ngủ. Ngược lại, nếu duy trì thói quen xấu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới giấc ngủ, theo thời gian sẽ dần hình thành bệnh mãn tính. Những thói quen này thậm chí còn tác động tiêu cực hơn cả việc bạn thức khuya.

1. Chạy bộ trước khi ngủ

Nhiều người cho rằng việc chạy bộ sau khi ăn tối sẽ khiến thức ăn được tiêu thụ nhanh hơn, cơ thể mệt mỏi thì sẽ dễ dàng đi vào giấc ngủ. Thế nhưng, thói quen này là nguyên nhân hàng đầu gây mất ngủ.

Khi chạy bộ, huyết áp tăng gấp bội, hệ thống giao cảm hoạt động mạnh khiến cơ thể khó chìm vào giấc ngủ. Điều này tương tự như nguyên lý hoạt động của động cơ máy, máy sẽ rất nóng sau khi chạy nhanh và chỉ dần hạ nhiệt sau một thời gian dài tắt máy. Ngoài ra, sau 21 giờ cơ thể cần được nghỉ ngơi, do đó bạn cần tránh tham gia những hoạt động cần nhiều thể lực như các bài chạy bộ.

Để có một giấc ngủ ngon và sâu, hãy hạn chế tập thể dục trước giờ đi ngủ khoảng 2 tiếng. Sau bữa ăn tối, nếu cơ thể muốn tiêu hao thực phẩm nhanh chóng thì chỉ nên tập những bài vận động nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi bộ trong 10 – 15 phút.

2. Ăn đêm sát giờ đi ngủ

Hiện nay, do tính chất công việc và sở thích cá nhân nên nhiều bạn trẻ thường xuyên thức đêm đến 1 – 2 giờ sáng. Thức quá khuya thường dẫn đến cảm giác thèm ăn, do đó nhiều bạn tìm đến với các loại đồ ăn vặt như snack, khoai tây chiên… để bổ sung năng lượng.

Ăn đêm sẽ làm tăng gánh nặng cho dạ dày và đường ruột. (Ảnh: Indiatimes)

Thức khuya đã hại sức khỏe, nhưng ăn đêm còn hại hơn gấp vạn lần. Bạn có biết rằng, các loại thực phẩm có hàm lượng muối cao, đồ ăn nhiều dầu mỡ, ít chất xơ… nếu được nạp vào ngay sát giờ đi ngủ sẽ tăng gánh nặng cho dạ dày và đường ruột. Ăn quá nhiều vào ban đêm không chỉ gây ra tình trạng béo phì mà còn thúc đẩy hình thành nhiều bệnh mãn tính như trầm cảm, bệnh tim…

Vào buổi tối, nếu ăn thực phẩm cay nóng sẽ tạo cảm giác nóng rát ở ruột và dạ dày, dẫn đến trào ngược dạ dày, thực quản, gây táo bón, phân khô, khó tiêu và các vấn đề khác, từ đó làm rối loạn giấc ngủ.

Tốt hơn cả là bạn chỉ nên ăn tối trước thời điểm ngủ khoảng 3 – 4 tiếng để không gây tổn hại đến sức khỏe.

3. Uống rượu, bia

Nhiều người cho rằng uống 1, 2 ly rượu trước khi đi ngủ sẽ giúp cơ thể dễ chìm vào giấc ngủ hơn. Thực tế, rượu bia giúp con người dễ ngủ nhưng lại ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ ở nửa sau quá trình chuyển hóa rượu bia, từ đó gây tình trạng ngủ gật, đau đầu, tinh thần suy giảm sau khi tỉnh dậy. Kể cả loại rượu vang đỏ, vốn được đánh giá có lợi cho sức khỏe, giúp làm đẹp nhưng cũng không thích hợp để uống trước khi đi ngủ.

Các loại rượu bia nói chung, trong đó có rượu vang đỏ được khuyến cáo không nên uống trước giờ đi ngủ bởi sẽ tạo gánh nặng cho gan, ảnh hưởng chức năng tiêu hóa và hấp thụ của dạ dày và ruột. Đây cũng là nguyên nhân khiến ruột và dạ dày phải hoạt động quá nhiều, từ đó ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.

Vậy những việc nào cần làm trước khi đi ngủ?

- Ngâm chân với nước ấm

Trước khi đi ngủ, thường xuyên ngâm chân trong nước ấm giúp các mạch máu ngoại vi của chân và bàn chân được giãn nở, tăng lưu lượng máu ở da chân, thúc đẩy tuần hoàn máu, do đó giảm nguy cơ đột quỵ.

Cách ngâm chân có lợi cho sức khỏe là chuẩn bị nước ấm với nhiệt độ khoảng 40 độ C, ngâm chân từ 19 – 21 giờ tối. Khi ngâm chân, nên để nước ngập đến bắp chân, ít nhất là không qua mắt cá chân. Thời gian ngâm chân càng dài sẽ càng có lợi, ngâm chân cho đến khi mu bàn chân đỏ lên và cơ thể ra mồ hôi nhẹ.

- Đánh răng

Sau một ngày làm việc mệt mỏi, chắc hẳn việc duy nhất mà bạn muốn làm chính là đi ngủ thay vì cầm bàn chải và đánh răng. Thế nhưng, thói quen đánh răng trước khi đi ngủ rất có lợi cho sức khỏe. Chúng khiến cặn bẩn trong miệng được loại bỏ, bảo vệ răng miệng trước các yếu tố gây hại để ngừa bệnh tim, giúp bạn có giấc ngủ chất lượng. Thực tế, việc đánh răng trước khi đi ngủ còn quan trọng hơn cả buổi sáng.

Khi đánh răng, bạn lưu ý chải răng theo chiều lên và xuống, không chải theo chiều ngang vì có thể làm tổn thương răng và gây rụng răng.

- Xoa lòng bàn chân

Trong Đông y, xoa bóp lòng bàn chân trước khi ngủ giúp điều hòa kinh mạch thận, bổ thận khí, cường tráng thận dương, thúc đẩy mạch máu ở bàn chân thông suốt, cải thiện dinh dưỡng cục bộ. Duy trì thói quen này hàng ngày giúp khơi thông khí huyết của cơ thể, từ đó giảm bệnh mỏi tay chân, ngừa lão hóa, kéo dài tuổi thọ.

Vậy nên, trước khi đi ngủ, hãy cố gắng dùng ngón tay cái xoa bóp gan bàn chân 100 lần theo chiều kim đồng hồ để tăng cường sức khỏe nhé!