Hãng tin Reuters ngày 19-3 cho biết hai phi hành gia bị mắc kẹt trên Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS) suốt chín tháng qua - ông Butch Wilmore và bà Suni Williams - đã trở về Trái đất trên tàu vũ trụ SpaceX, hạ cánh an toàn xuống vùng biển ngoài khơi Florida, Mỹ.

Hai phi hành gia của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) đã phải ở lại ISS gần một năm qua do sự cố kỹ thuật của tàu Starliner mà Boeing chế tạo, thay vì chỉ một tuần như kế hoạch ban đầu.

Hành trình trở về Trái đất

Ông Wilmore và bà Williams - hai cựu phi công thử nghiệm của Hải quân Mỹ, đã bay vào vũ trụ trên chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của Boeing Starliner vào hồi tháng 6-2024, dự kiến kéo dài trong tám ngày.

Tuy nhiên, hệ thống đẩy của Starliner đã liên tục gặp vấn đề khiến kế hoạch quay về Trái đất liên tục bị hoãn lại. Cho tới năm nay, NASA quyết định đưa họ trở lại bằng tàu Crew Dragon của SpaceX, theo kế hoạch luân phiên phi hành đoàn của cơ quan này.

Sáng 18-3 (giờ Việt Nam), ông Wilmore và bà Williams cùng hai phi hành gia khác bước vào tàu Crew Dragon, tách khỏi ISS lúc 12h05 trưa, tạm biệt bảy thành viên còn lại trên trạm.

Sau hành trình kéo dài 17 giờ, nhóm bốn người tái nhập khí quyển vào khoảng 4h45 sáng nay 19-3. Tàu đã giảm tốc độ từ khoảng 27.000km/h xuống chỉ còn 27km/h trước khi đáp xuống biển, cách bờ vịnh Florida khoảng 80km.

"Thật là một chuyến đi dài. Mọi người trong khoang đều cười đến mang tai", chỉ huy sứ mệnh Crew-10, phi hành gia Nick Hague, hào hứng báo cáo với trung tâm điều khiển ngay khi tiếp nước.

Sau khi được trục vớt, các phi hành gia được đưa lên một tàu cứu hộ và nhanh chóng bay về Trung tâm vũ trụ Johnson của NASA tại Houston, Mỹ để kiểm tra sức khỏe trước khi đoàn tụ cùng gia đình.

Khi không gian thử thách con người

Với việc Crew Dragon của SpaceX là phương tiện duy nhất của Mỹ có thể đưa phi hành gia lên và xuống quỹ đạo, sự cố của Starliner đã đặt dấu hỏi lớn về tương lai của chương trình tàu vũ trụ do Boeing phát triển.

Ngoài ra, việc sống quá lâu ngoài vũ trụ có thể gây ảnh hưởng đến cơ thể con người, như teo cơ hoặc suy giảm thị lực. Hai phi hành gia đã bị kẹt lại trên ISS tới 286 ngày - lâu hơn mức trung bình sáu tháng của các sứ mệnh ISS, nhưng vẫn ngắn hơn kỷ lục 371 ngày liên tục của phi hành gia Mỹ Frank Rubio vào năm 2023.

Với bà Williams, chuyến đi vừa qua đánh dấu lần thứ ba bà bay vào vũ trụ, với tổng cộng 608 ngày trên không gian - đứng thứ hai trong lịch sử NASA, chỉ sau bà Peggy Whitson (675 ngày). Hiện kỷ lục thế giới thuộc về nhà du hành vũ trụ Nga Oleg Kononenko với 878 ngày.

Để đảm bảo hoạt động của ISS, ông Wilmore và bà Williams đã không thể rời đi ngay mà phải chờ phi hành đoàn thay thế đến nơi. Đội Crew-10 gồm bốn phi hành gia đã tới ISS vào tối 15-3 (giờ địa phương), đưa số lượng thành viên ISS lên 11 người trong thời gian ngắn.

"Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng cho chuyến đi dài ngày, dù kế hoạch ban đầu chỉ ngắn hạn", ông Wilmore khẳng định, đồng thời bác bỏ khả năng NASA giữ cả hai ở lại trên ISS cho tới khi đội Crew-10 đến là do ảnh hưởng chính trị.

"Đây chính là bản chất của chương trình bay không gian có con người: luôn lên kế hoạch cho những tình huống không lường trước được. Và chúng tôi đã làm như vậy", ông nói.

Trong thời gian chờ đợi, cả hai tiếp tục thực hiện nghiên cứu khoa học và bảo trì ISS cùng các phi hành gia khác. Bà Williams còn thực hiện hai chuyến đi bộ ngoài không gian, mỗi chuyến kéo dài 6 giờ.

Dù đối mặt nhiều thử thách, cả hai phi hành gia đều tỏ ra lạc quan. Bà Williams chia sẻ trước khi trở về rằng bà rất mong chờ được gặp lại gia đình và hai chú chó cưng của mình.

"Đây gần như là một chuyến tàu lượn siêu tốc với họ, và có khi gia đình còn cảm thấy khó khăn hơn chính chúng tôi", bà nói.

2 phi hành gia bắt đầu trở về Trái đất sau 9 tháng 'mắc kẹt' trên ISS

Sau hơn 9 tháng trên Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS), 2 phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams cuối cùng cũng khởi động trở về Trái đất vào rạng sáng 18-3 (giờ Mỹ), kết thúc một nhiệm vụ kéo dài bất thường đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới.