Ba khẩu súng thần công đang được trưng bày tại bảo tàng tỉnh Nghệ An - Ảnh: Cảnh Phúc

Chiều 27-9, ông Nguyễn Đức Kiếm - phó giám đốc bảo tàng tỉnh Nghệ An cho biết, bảo tàng đã tổ chức trao thưởng của UBND tỉnh cho ông Nguyễn Văn Bình (ngụ ở xóm 9, xã Hưng Lợi, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) - người đã có công phát hiện và giao nộp 2 khẩu súng thần công cho bảo tàng.

Trước đó, sáng 19-8-2012, ông Bình nhận được tin báo của một số người dân vạn chài phát hiện một “thanh sắt” nặng dưới sông Lam thuộc địa phận xã Hưng Hòa (TP Vinh) - cách khu vực cầu Bến Thủy cũ khoảng 1km.

Thanh sắt nằm cách mặt nước khoảng 12m nên đội thợ lặn của ông Bình mất gần 6 giờ đồng hồ mới được trục vớt lên. Khi đưa lên bờ, mọi người mới biết đó là khẩu súng thần công vẫn còn tương đối nguyên vẹn.

Cùng lúc này, ông Bình nhận được thông tin, ngày 14-8, một số dân chài lưới cũng phát hiện một khẩu súng tương tự gần khu vực này và họ đã bán phế liệu nên ông Bình tìm mua lại.

Do nằm dưới nước lâu nên hai khẩu súng đều bị rêu bám đầy, hoen rỉ.

Ông Bình đã đem giao nộp cả hai khẩu súng thần công cho bảo tàng tỉnh Nghệ An để phục vụ công tác nghiên cứu.

Khẩu súng thứ nhất có chiều dài 3,7m, rộng 18cm, đường kính đầu súng 21cm, nặng trên 2 tấn. Khẩu súng thứ 2 có chiều dài 1,38m, đường kính gò súng 7,2cm và nặng gần 500kg. Hai khẩu súng có hình trụ, lớn dần từ miệng đến chuôi súng, có 3 phần rõ rệt gồm nòng, bầu và chuôi.

Ông Kiếm cho biết, theo các chuyên gia Khảo cổ học dưới nước và Viện Khảo cổ học Việt Nam, 2 khẩu súng trên có niên đại vào khoảng cuối thế kỷ XVII và đầu thế kỷ thứ XIX.

Tháng 8-2013, đoàn chuyên gia khảo cổ học dưới nước của Australia khảo sát vị trí phát hiện hai khẩu súng thần công. Các chuyên gia nhận định, hai khẩu súng có thể nằm trên tàu chiến giai đoạn Trịnh - Nguyễn phân tranh hoặc trên tàu buôn của thương lái Nhật Bản ở thế kỷ XVIII-XIX, bị đắm trên sông Lam.

“Hiện tại, ở bảo tàng 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh có 7 khẩu súng thần công được người dân phát hiện và giao nộp đang được trưng bày. Trong đó, khẩu súng mà ông Bình giao nộp là khẩu súng có kích thước lớn nhất tại hai bảo tàng này”, ông Kiếm cho biết thêm.

Hai khẩu súng thần công được phát hiện dưới sông Lam ngày 19-8-2012 - Ảnh: Cảnh Phúc

Khẩu súng thần công lớn nặng hơn 2 tấn, dài 3,7m - Ảnh: Cảnh Phúc