Ngày 22-10, Bộ Chỉ huy bộ đội biên phòng tỉnh Quảng Nam đã có báo cáo kết quả hút dầu, ứng phó sự cố tràn dầu tàu hàng An Bình Phát 68 bị nạn trên vùng biển Quảng Nam hôm 18-9.

Tàu hàng chìm trên vùng biển Quảng Nam

Theo Bộ Chỉ huy bộ đội biên phòng tỉnh Quảng Nam, lúc 14h ngày 18-9 trực ban tác chiến nhận thông tin tàu hàng An Bình Phát 68 trên đường từ Thanh Hóa vào Quảng Ngãi.

Khi qua vùng biển xã Bình Hải (huyện Thăng Bình), tàu bất ngờ bị sóng đánh nghiêng 45 độ rồi chìm xuống biển. Vị trí tàu bị nạn cách đất liền 4,5 hải lý. Tại thời điểm bị sự cố trên tàu có tám thuyền viên, 4.000 tấn đá bột.

Nhận tin báo, tàu Cảnh sát biển 2016 đã tổ chức cứu hộ, đưa tám thuyền viên đến nơi an toàn.

Cung cấp thông tin cho Cảng vụ Hàng hải Quảng Nam, thuyền trưởng tàu An Bình Phát 68 nói có khoảng 18.000 lít dầu D.O, 170 lít dầu F.O nằm trong các khoang chứa.

Để ngăn ngừa sự cố tràn dầu ra biển, ngày 20-9 Cảng vụ Hàng hải Quảng Nam gửi thông báo đến các cơ quan liên quan. 

Đơn vị này cũng đề nghị Công ty TNHH thương mại và vận tải An Bình Phát (chủ tàu An Bình Phát 68) khẩn trương xây dựng phương án thu gom số nhiên liệu còn lại trên tàu; ký kết hợp đồng với đơn vị đủ năng lực để ứng phó sự cố tràn dầu, ngăn ngừa sự cố môi trường.

18.000 lít dầu có "mất tích"

Bộ Chỉ huy bộ đội biên phòng Quảng Nam cho biết sau khi hoàn tất các thủ tục cần thiết, ngày 25-9 cơ quan thường trực Ứng phó sự cố tràn dầu trên biển Quảng Nam có công văn chấp thuận phương án hút dầu và bảo đảm ứng phó sự cố môi trường với tàu An Bình Phát 68.

Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam khu vực miền Trung được chấp thuận đứng ra thu gom số dầu còn trên tàu.

Tuy nhiên phải tới ngày 17-10, tức gần một tháng từ lúc tàu gặp nạn thì việc hút dầu mới được bắt đầu. Lúc 5h ngày 17-10, Hải đội 2 Biên phòng bộ đội biên phòng Quảng Nam phối hợp với Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam cùng một đơn vị khác đưa lực lượng, phương tiện chuyên dụng tiếp cận tàu chìm.

Điều bất ngờ là khi thợ lặn mở các két, hầm dầu thì phát hiện tàu An Bình Phát 68 hầu như nhẵn sạch, dầu đã "không cánh mà bay".

Trong báo cáo gửi cơ quan chức năng, Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam khu vực miền Trung cho biết sau khi xác định được chính xác vị trí tàu hàng bị chìm, đơn vị này đã nhiều lần khảo sát hút dầu. Các công việc này đều có sự giám sát của lực lượng biên phòng. Tuy nhiên thời tiết xấu khiến công việc bị đình trệ.

Đến ngày 17-10, khi thời tiết thuận lợi, dưới sự phối hợp của Đồn biên phòng Cửa Đại, lực lượng thợ lặn mang bình dưỡng khí, thiết bị xuống tiếp cận tàu An Bình Phát 68.

Tuy nhiên khi tiếp cận thì phát hiện các két dầu trên tàu bao gồm cả két dự phòng đều không có, không còn dầu. Quá trình thao tác công việc đều được ghi hình, có giám sát đầy đủ.

"Chúng tôi tuân thủ đúng theo phương án được phê duyệt, đúng quy định và theo hợp đồng đã ký. Các bên tham gia, giám sát, giám định... cùng có mặt để chứng kiến công việc. Tất cả nhất trí và ký vào biên bản, đồng ý nghiệm thu các công việc" - văn bản của Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam khu vực miền Trung đề cập.

Dầu đã đi đâu?

Trao đổi qua điện thoại với PV Tuổi Trẻ, đại diện chủ tàu An Bình Phát 68 cho biết đang trình báo với cơ quan công an việc "mất tích" 18.000 lít dầu trên con tàu bị đắm. "Khi ra xử lý tàu thì các đơn vị không thông báo gì cho chúng tôi. Tới khi xử lý xong mới báo là phát hiện dưới tàu không còn dầu" - đại diện tàu An Bình Phát 68 nói.

Trong khi đó, ông Hoàng Cộng Hòa - trưởng đại diện Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam khu vực miền Trung - lại nói rằng mọi công việc đều được thông báo đầy đủ, có sự giám sát của các bên cùng lực lượng biên phòng.

"Từ lúc tàu chìm tới khi bắt đầu tiếp cận xử lý dầu thì thời tiết xấu nên công việc hoãn đi hoãn lại mấy lần. Việc chứa 18.000 lít dầu trên tàu rất nguy hiểm, nếu rò ra môi trường biển thì hậu quả lớn nên lãnh đạo tỉnh và lực lượng biên phòng chỉ đạo rất quyết liệt.

Nhưng sự chậm trễ từ chủ tàu và dịch vụ bảo hiểm khiến gần một tháng trời chúng tôi mới tiếp cận được tàu. Lúc này thì đã muộn rồi. Hoặc là dầu đã rò rỉ ra môi trường, hoặc là số liệu 18.000 lít được báo cáo không trung thực.

Chúng tôi nghi ngờ dầu đã rò rỉ ra môi trường trong thời gian dài và bị sóng đẩy đi xa. Chúng tôi cũng đã lấy mẫu nước quanh tàu, làm các khâu đánh giá môi trường để báo cáo cơ quan chức năng" - ông Hòa nói.

Theo đại diện Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, vị trí tàu chìm cách không xa Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm nên nếu dầu lan ra biển thì rất nguy hiểm cho môi trường. "Khoảng một tháng trở lại đây chúng tôi không thấy có dấu hiệu nào của vệt dầu lan cả" - đại diện này nói.

Thiếu kho, dự trữ xăng dầu gặp khó

Việc yêu cầu xăng dầu dự trữ quốc gia phải để ở bồn riêng, trong khi chi phí gửi xăng dầu dự trữ quốc gia tại kho của doanh nghiệp ở mức thấp, duy trì trong nhiều năm đang gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp.