Sông Nile là nguồn sống của hàng trăm triệu người dân châu Phi - Ảnh: REUTERS

Sông Nile chảy qua 11 quốc gia, cung cấp lượng nước cho sự sống của hàng trăm triệu cư dân sống trên lưu vực.

Thậm chí với nhiều nơi, sông Nile là nguồn cung cấp nước gần như duy nhất. Chẳng hạn với Ai Cập, 85% lượng nước cho sinh hoạt và sản xuất là từ dòng sông này, do lượng mưa hằng năm rất ít.

Mới đây, các nhà khoa học Trường ĐH Dartmouth (Mỹ) vừa công bố nghiên cứu mới nhất trên tạp chí Earth’s Future mô tả một tương lai có phần u ám cho sông Nile.

Theo đó, nhóm tổng hợp và phân tích các thông tin về khí hậu, xu hướng dân số và các triển vọng phát triển kinh tế, nhất là nông nghiệp, để dự đoán tình hình sông Nile trong vòng 50 năm tới.

Vòi nước ở Cairo (Ai Cập) được lấy từ sông Nile - Ảnh: REUTERS

Hiện tại, Ethiopia đang chuẩn bị xây dựng dự án thủy điện khổng lồ trên sông Nile trị giá đến 6,4 tỉ USD và được kỳ vọng sẽ đem về công suất 15 tỉ kilowatt giờ điện.

Trong thời gian xây dựng và tích nước dự kiến kéo dài 15 năm, nước sông Nile về phía hạ nguồn sẽ giảm dần, trong đó nghiên cứu chỉ ra lưu lượng qua Ai Cập mất đi 25% so với hiện tại.

Đến năm 2030, do biến đổi khí hậu và sự nở rộ của nhiều đập thủy điện, nhóm nghiên cứu cho rằng, sông Nile sẽ thường xuyên không đáp ứng được nhu cầu trong khu vực.

Năm 2040, lưu vực sông Nile ước tính sẽ là nơi sinh sống của 200 - 400 triệu người, và khoảng 20-40% trong số đó có nguy cơ đối mặt với tình trạng thiếu nước trầm trọng.

50 năm sau, tình hình càng tệ hơn khi khoảng 170 triệu người trong lưu vực sông Nile sẽ "khát" nước hằng năm. Vào những đợt khô hạn, hoạt động cung cấp nước có thể sẽ giảm 20% trên toàn khu vực.

Cuối thế kỷ 21, ước tính khoảng 30-55% dân số sống dọc sông Nile sẽ thiếu nước, tương ứng với khoảng 200 triệu người.

Cặp đôi người Sudan ngồi trên một nhánh sông Nile khi triều xuống - Ảnh: REUTERS

Mohamed Abdel Aty - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên nước và thủy lợi Ai Cập, từng chia sẻ, chỉ cần lượng nước sông Nile chảy về Ai Cập giảm 2%, quốc gia này sẽ mất khoảng 80.000ha đất.

"Trung bình cứ 0,4ha đất là nơi có một hộ gia đình 5 người canh tác, do đó nếu mất 80.000ha đất đồng nghĩa gần 1 triệu lao động Ai Cập thất nghiệp." - ông Mohamed Abdel Aty nói trên BBC.

Một số nhận định cho rằng khi nhiệt độ gia tăng, mưa ở vùng thượng nguồn sông Nile cũng sẽ tăng, cung cấp cho hạ nguồn, tuy nhiên báo cáo lại chỉ ra lượng mưa sẽ không tăng trong khu vực.

Trái lại, báo cáo cho rằng, mưa ở vùng đầu nguồn sẽ đổ dồn theo đợt chứ không thường xuyên quanh năm, để lại mối nguy gia tăng khô hạn cho những vùng hạ lưu.

Ai Cập tìm thấy di chỉ thành phố 2.000 năm dưới sông Nile

TTO - Các nhà khảo cổ Ý và Ai Cập đã phát hiện những tàn tích của một thành phố từ thời Hi Lạp - La Mã cổ đại, tức hơn 2.000 năm trước, ở tỉnh al-Bahira, phía đông bắc Cairo, hãng tin Mỹ dẫn lời Bộ trưởng Di sản Ai Cập Mamdouh al-Damati nói.